1
1. Độc tố Botulinum
Mặc dù một số độc tố Botulinum được sử dụng trong ngành công nghiệp mỹ phẩm (bao gồm cả trong botox), các độc tố thần kinh thuộc họ này bao gồm các chất độc hại nhất đối với con người. Chỉ số LD50 của bảy protein loại này là vào khoảng 5 ng/kg (ng là viết tắt của Nano, mà là một phần tỷ của gram).
Liều lượng không gây chết người được tiêm vào những con chuột có thể làm tê liệt các chi bị tác động đến một tháng.
Sự chọn lọc nhạy bén của các độc tố này đối với một số loại tế bào nhất định trong cơ thể con người là đáng kinh ngạc, nhưng cũng có nghĩa là nhiều loài (bao gồm tất cả động vật không xương sống) không bị ảnh hưởng chút nào.
2. Nọc độc rắn
Cũng giống như độc tố botulinum, hầu hết nọc độc rắn là một hỗn hợp của nhiều protein, thường là độc tố gây hại thần kinh với LD50 dưới 1 mg/kg.
Tuy nhiên, một yếu tố quan trọng ở đây lại chính là tốc độ phát tác. Một số nọc độc rắn có thể rất độc, nhưng một số khác, dù ít độc hơn nhưng lại có thể giết người nhanh hơn.
Đây là một thông tin quan trọng. Một nọc độc với độc tính cao nhưng phát tác chậm có thể cho ta đủ thời gian để can thiệp, trong khi một chất độc với chỉ số LD50 thấp hơn nhưng phát tác nhanh hơn có thể giết bạn trước khi bạn tìm được sự giúp đỡ.
3. Thạch tín (Arsenic)
Nguyên tố Asen (thạch tín) có chỉ số LD50 vào khoảng 13 mg/kg – được xếp theo thứ tự mức độ cao hơn so với một số chất trong danh sách này. Mặc dù vậy, Cơ quan Kiểm định các Chất độc hại và Dịch bệnh xếp nó ở vị trí hàng đầu trong danh sách các chất độc hại.
Điều này nêu bật một lưu ý quan trọng – mức độ phổ biến và khả năng bị phơi nhiễm với chất đó. Tuy nhiên,các cựu điệp viên chỉ ra rằng tỷ lệ mà bạn bị tiếp xúc với chất polonium hoặc botulinum với liều lượng gây chết người là không cao.
Nhưng tiếp xúc trong thời gian dài với kim loại độc là một vấn đề nghiêm trọng đối với nhiều người trên toàn thế giới và biện pháp đo lường mức độ gây chết người cấp tính như LD50 không thể nắm bắt được điều này.
4. Polonium-210
Đồng vị phóng xạ được sử dụng để ám sát Alexander Litvinenko là vô cùng độc hại, ngay cả với số lượng ít hơn một phần tỷ gram. LD50 của hợp chất này không phải là một thuộc tính hóa học của nó.
Trong khi các kim loại độc hại như thủy ngân và thạch tín gây tử vong thông qua sự tương tác của kim loại với cơ thể, polonium gây tử vong bằng cách phát ra bức xạ phá hủy các sợi phân tử sinh học nhạy cảm, chẳng hạn như DNA và gây chết tế bào.
Chu kỳ bán rã – khoảng thời gian để phân rã một nửa lượng vật chất ban đầu – của polonium là khoảng một tháng, dẫn đến một cái chết chậm do nhiễm độc phóng xạ.
5. Thủy ngân
Những tác hại của thủy ngân có lẽ có được minh chứng nổi tiếng nhất là nhân vật Mad Hatter (Người làm mũ điên) của Lewis Carroll (tác giả truyện Cuộc phiêu lưu của Alice ở xứ sở thần tiên), người đã kinh niên tiếp xúc với thủy ngân trong khi miệt mài làm công việc của mình.
Các hợp chất thủy ngân hữu cơ và vô cơ có tác dụng khác nhau và do đó giá trị LD50 cũng khác nhau (thường từ 1 mg/kg đến 100 mg/kg).
Thủy ngân nguyên chất ít độc hại hơn, điển hình là trường hợp của một nhân viên nha khoa đã cố gắng tự tử bằng cách tiêm thủy ngân vào tĩnh mạch của mình. Mười tháng sau đó cô đã không còn các triệu chứng nhiễm độc mặc dù thủy ngân đã tràn khắp phổi của cô.
Phương Thảo (tổng hợp)
