1
Cô không mong đợi việc nhiều người sẽ đọc nó, và chắc chắn không mong đợi điều này có thể thay đổi cuộc sống của cô. Bài viết của cô có tựa đề "Tại sao tôi có những quyết định khủng khiếp, hay những suy nghĩ về nghèo đói", đến nay đã được chia sẻ hơn bảy triệu lần.
Đó là lý do tại sao giờ đây bà mẹ 32 tuổi trở thành trung tâm của các cuộc thảo luận về nghèo đói ở Mỹ. Đó cũng là lý do tại sao, cô đường hoàng bước vào văn phòng sang trọng ở New York để thương thảo về hợp đồng xuất bản sách. Cuốn sách đầu tay của Tirado có tựa đề "Tay làm hàm nhai: Sự thật về cái nghèo trong thế giới giàu có" (Hand to mouth: The Truth About Being Poor in a Wealthy World).
Trong chiếc quần jean đơn giản, mái tóc đen xõa xuống, cô cười lớn khi được phóng viên tờ Telegraph phỏng vấn: “Cả thế giới đã hoàn toàn mất trí. Nhưng điều này có lợi cho tôi. Các nhà xuất bản không quen với việc một người nấu bếp lại đến đòi in sách”.
Thời điểm đó, Tirado phải chăm sóc hai con nhỏ, tham gia các lớp học thêm và làm cùng một lúc hai công việc. Một trong số đó là nấu ăn tại một quán ăn đêm. Đêm đó cô về nhà trễ. Về đến nhà, cô đã lên mạng để thư giãn và tình cờ đọc một bình luận trên trang Gawker, hỏi tại sao những người nghèo luôn có quyết định sai lầm. Câu hỏi đánh trúng tâm lý. Một cách hùng hồn, cô đã viết ra tất cả những điều cô suy nghĩ về cuộc sống của người nghèo.
Bà mẹ hai con Linda Tirado.
"Bạn phải hiểu rằng tôi sẽ không bao giờ không cảm thấy mệt mỏi", cô viết. "Chúng tôi sẽ không bao giờ cảm thấy hy vọng. Chúng tôi sẽ không bao giờ có được một kỳ nghỉ. Tôi đã kiệt sức và tôi tức giận”. Sau khi gõ xong, cô tắt máy và đi ngủ.
Những cuộc thảo luận về nghèo đói thường chỉ xoay quanh những số liệu thống kê, nhưng ở đây có một người nghèo đang trực tiếp mô tả tình trạng của mình. Ngay sau đó, trang web Jezebel đã đăng lại bài viết của cô. Tiếp theo, Huffington Post cho chạy bài viết trên trang nhất suốt hai ngày cuối tuần. Trang này mô tả Tirado là "người phụ nữ vô tình giải thích về sự nghèo đói cho đất nước". Tiếp theo là Forbes và The Nation...
Cô nhận được khoảng 20.000 email trong một ngày, hầu hết những người gửi mail đều giống như cô, là những người ít hy vọng nhưng đầy phẫn nộ.
Tuy nhiên cũng có nhiều người không đồng ý với cô, giải thích rằng họ không đối phó bằng những cách tương tự. Những tai tiếng đột ngột cũng giáng xuống đầu bà mẹ hai con.
"Nó thay đổi cuộc sống của tôi và đó cũng là địa ngục", cô nói về những tai tiếng đột ngột. "Mọi người bắt đầu xuất hiện bên ngoài ngôi nhà của tôi. Một chương trình truyền hình liên lạc với người thân của chồng tôi - người đang bị ung thư. Tồi tệ hơn, tôi bị đe dọa cưỡng hiếp…”.
Khi được hỏi lý do nhiều người nghi ngờ bài viết, cô trả lời với niềm tin mãnh liệt. "Bởi vì người ta dễ dàng nghĩ rằng người nghèo thì ngu ngốc, hay không tin rằng chúng tôi cũng bình thường và có vẻ ngoài giống họ".
Cuốn sách của cô đã mô tả sự thật trần trụi về nước Mỹ: “Chúng ta có những tiến sĩ không nhà, rất nhiều người trung lưu phải sử dụng phiếu thực phẩm miễn phí”, và rằng: “có một nỗi sợ hãi nghèo đói thực sự ở Mỹ, một đất nước bám vào quan điểm cho rằng công việc khó khăn là tất cả những gì bạn cần để thành công”.
Tirado nói rất rõ những lý do có thể làm bạn lẩn quẩn trong cái nghèo: chỉ cần sự kết hợp của một lần suy đoán sai lầm, xui xẻo và thiếu tiền: “Không thể để giành chiến thắng, trừ khi bạn đang rất may mắn".
Trong cuốn sách của Tirado có một số đoạn mô tả vui nhưng phần lớn là sự giận dữ. Và hầu hết sự tức giận hướng vào những điều kiện khắt khe mà người lao động phải chịu đựng. Cô mô tả những công việc không hợp đồng, người lao động phải đứng 10 tiếng một ngày, không bảo hiểm cũng như không trợ cấp. Người lao động tuyệt vọng bám vào bất cứ công việc nào mà họ tìm được, và cũng chính vì thế mà nỗi lo sợ bị đuổi việc cũng canh cánh bên mình.
"Bạn có thể bị sa thải bất cứ lúc nào mà không có thông báo, và nhà tuyển dụng không có nghĩa vụ giải thích lý do tại sao. Và chúng ta tự hỏi tại sao người nghèo càng nghèo hơn? Và cuối cùng, người ta chỉ có thể giận dữ, hay bị trầm cảm”.
Tirado và Tổng thống Mỹ Obama tại cuộc họp báo ở Nhà Trắng để kỷ niệm 5 năm ngày tiền lương tối thiểu.
Cô cũng có trong tay hai cuốn sách chuẩn bị ra đời tiếp theo. Tirado nói, cô không có ý định cải thiện đời sống của người nghèo, vì đó là công việc của những người khác, những người nhận tiền lương rất cao và có nhiều kỳ nghỉ trong năm. Cô cho rằng cần phải đối xử với người nghèo như những người bình thường trước đã, rồi hãy nhìn vào tài khoản của họ và phán xét.
Tirado nói rằng cô không có giải pháp nào cho vấn đề nghèo đói của nước Mỹ. "Đó không phải là công việc của tôi", cô nói. "Đó là công việc của rất những người đang được trả lương cao và có nhiều kỳ nghỉ”.
Hiện tại, cuộc sống của Tirado đã thay đổi đáng kể. Cô đã bỏ lại công việc của mình để đến sống ở Washington DC trong khi chồng cô chăm sóc con gái của họ ở Utah. Cô đang chuẩn bị cho ra mắt hai cuốn sách tiếp theo.
Trịnh Vy
