1
Tôi trưởng thành từ chính cuộc đời của mẹ. Mẹ giờ đây đã về với cõi vĩnh hằng nhưng những điều mẹ dạy cho tôi vẫn còn mãi. Và tôi đã dạy con như cách mẹ dạy tôi. Cũng như nhiều người khác, suốt quãng đời tuổi thơ đến lúc trưởng thành, tôi có mẹ. Đó là niềm hạnh phúc lớn nhất của tôi. Mẹ đã dạy tôi cặn kẽ từ những điều nhỏ nhặt nhất, không phải bằng những lời giáo huấn mà bằng chính tấm gương của mẹ.
Ngày nhỏ tôi được khen là một cô bé ngoan. Lúc đó tôi không hiểu lắm về lý do được khen, nhưng tôi rất vui. Sau này tôi biết, do tôi được ảnh hưởng từ mẹ. Mẹ ít khi bảo tôi phải làm thế này, thế kia… nhưng mẹ đã chỉ cho tôi qua việc làm của mình. Bà con, hàng xóm láng giềng, bạn bè, hay thậm chí cả trẻ nhỏ, gặp ai mẹ cũng vui vẻ chào hỏi trước, rồi mẹ quay sang tôi: “Đến lượt con nào!” Tôi làm theo mẹ như một điều hiển nhiên. Rồi thành thói quen, tôi chào hỏi không đợi mẹ nhắc… Mẹ cảm ơn tôi khi nhờ tôi lấy dùm mẹ cái rổ, cái khăn… Mỗi lần như thế, tôi cảm thấy vui, thấy mình là người “được việc”, vừa hoàn thành nhiệm vụ. Mẹ xin lỗi vì phải đi thăm bác Tư bị ốm nên chủ nhật không thể dẫn tôi về nhà ngoại chơi như đã hứa. Mặc dù lúc ấy tôi rất buồn nhưng không trách giận mẹ vì qua lời xin lỗi của người tôi cảm nhận được mẹ chẳng hề thất hứa. Mẹ đã không làm tôi vơi bớt niềm tin nơi mẹ. Và cứ như thế, không biết tự bao giờ, tôi giống mẹ về những điều này.
Lớn lên, khi đã nhận thức được bài học về lễ nghĩa, tôi hỏi mẹ: “Trẻ con gặp người lớn phải chào hỏi, sao mẹ lại chào trước?”. Mẹ tôi cười: “Trẻ con thường làm theo ý thích, khó mà bắt ép được, người lớn phải làm gương con ạ! Mà mình có chào, nó phải đáp trả. Nếu nó không chào lại thì mình còn có cớ để bảo nó chưa ngoan và nó sẽ nhận ra điều đó. Còn cứ bắt nó chào trước, nó sẽ thấy khó chịu và thắc mắc: Tại sao phải như thế? Tại sao cô ấy không chào mình, còn mình phải chào cô ấy?”. Mẹ tôi chưa qua một lớp học tâm lý nào, thời mẹ cũng chưa có điều kiện được tiếp xúc với những trang sách nói về điều này nhưng mẹ rất hiểu tâm lý trẻ. Mẹ giúp tôi nhận ra người lớn đôi khi vô lí: Bắt trẻ con làm những điều họ muốn nhưng lại không quan tâm đến cảm nhận của trẻ.
Ngày trước anh em tôi rất mê những câu chuyện mẹ kể. Tuy làm lụng vất vả, tối tối mẹ vẫn dành thời gian kể chuyện cho chúng tôi nghe. Nào là chuyện chàng Mẫn Tử Khiêm bị mẹ kế đối xử tệ bạc nhưng vẫn xin cha tha thứ cho bà; chuyện về cô bé yêu thương mẹ, đã cẩn thận xé nhỏ từng cánh hoa với ước muốn mẹ sống thật lâu với mình trong Sự tích bông cúc trắng; chuyện Ăn khế trả vàng, có người em hiền lành, người anh tham lam; chuyện chú Rùa chậm chạp đã thắng Thỏ trong cuộc chạy thi… Sau mỗi câu chuyện, mẹ thường hỏi: “Các con thích ai? Sao chú Thỏ nhanh nhẹn lại thua cuộc?”. Lâu dần thành quen, nghe kể chuyện xong, không đợi mẹ hỏi, anh em tôi tranh nhau:
- Mẹ à, con thích cô Tấm hiền lành, thật thà.
- Tham lam là không tốt mẹ nhỉ!
Vậy đó, ngày mỗi ngày, rất nhẹ nhàng, khéo léo mẹ cho chúng tôi hiểu ý nghĩa cao đẹp của lòng khoan dung độ lượng; lòng hiếu thảo; hướng thiện và tránh xa cái ác; tự lực vươn lên trong cuộc sống; khiêm nhường, không kiêu căng tự mãn…
Mỗi lần anh em tôi đạt được thành tích trong học tập, mẹ thường thưởng cho chúng tôi sách và đồ dùng học tập (chứ không phải máy bay hay búp bê bằng nhựa). Trưởng thành rồi tôi càng thấy thấm thía những mẫu chuyện trong sách mẹ đã chọn cho tôi. Tôi thầm cảm ơn mẹ đã giúp chúng tôi soi mình vào đó mà sống có ý nghĩa hơn.
Nhớ năm tôi học lớp 9, mẹ ngồi lặng đi, mắt rưng rưng khi hay tin tôi được vào đội tuyển để dự thi học sinh giỏi văn toàn quốc. Còn tôi mừng rơn, nhảy choi choi, lay lay tay mẹ: “Mẹ ơi, sao mẹ không vui?”. Mẹ tôi đưa tay lên khóe mắt, rồi ôm tôi vào lòng: “Mẹ vui lắm con à! Con mẹ giỏi quá!”. Vâng, mẹ tôi vui sướng biết nhường nào! Khi làm mẹ rồi, tôi càng hiểu tâm trạng của mẹ lúc ấy. Có một điều tôi muốn nói, tôi vượt qua vòng thi ngày ấy một cách xuất sắc là nhờ có mẹ. Bài thi của tôi là cảm nhận về vẻ đẹp ca dao, dân ca. Từ thuở mới lọt lòng, giấc ngủ của tôi luôn tràn ngập lời ru của mẹ. Qua tuổi nằm nôi, tôi vẫn thích, vẫn vòi mẹ ru. Bởi như thế giấc ngủ của tôi sâu hơn, yên bình, ấm áp như thấy mẹ luôn bên cạnh mình. Những câu ca, điệu hò trong lời của mẹ ru đã theo tôi suốt quãng đời thơ ấu. Nó đã ăn sâu vào tiềm thức, giúp tôi có được cảm xúc thật sự để hoàn thành tốt bài làm của mình. Những ngôn từ mộc mạc, đầy yêu thương, với những giai điệu trùng điệp trong lời hát ru không chỉ giúp tôi sớm cảm thụ được ngôn ngữ, mà còn cảm nhận rõ tình yêu của một người mẹ dành cho con.
Giờ tôi đã là mẹ của hai con. Tôi thấy hạnh phúc vì hai cháu ngoan và học giỏi. Tôi đã thấy được hiệu quả khi dạy con những bài học đầu đời bằng cách của mẹ. Giống như anh Hai lúc nhỏ, bé Bin (đang học lớp Mầm) biết lễ phép chào hỏi, biết cảm ơn, xin lỗi. Và biết đáp lại lời cảm ơn của mẹ: “Dạ không có chi!”. Mỗi ngày ở trường về, cháu bi bô đọc những bài thơ cô giáo dạy, hoặc kể lại chuyện Cậu bé Tích Chu mà tôi thường kể cho bé nghe. Như tôi thuở nhỏ, đêm nằm ngủ bé cũng thích được mẹ hát ru...
Bằng cách dạy con của mẹ tôi, bằng tình yêu sâu đậm dành cho các con của mình, tôi hy vọng các con tôi sẽ là những con ngoan, trò giỏi, được mọi người yêu mến. Mong sau này các con trở thành những công dân tốt, biết đạo lý làm người, hiểu được chân giá trị của cuộc sống: sống có ích, sống là cho… Và đặc biệt biết nuôi dạy con tốt, quan tâm bồi dưỡng tâm hồn cho thế hệ mai sau.
Thân Thị Hoàng Oanh
