1
Người Việt ở Hồng Kông biểu tình phản đối hành vi sai trái của Trung Quốc - Ảnh: South China Morning Post
Đó là khẳng định trong bức thư do độc giả Alex Woo, sống tại khu Kim Sá Chuỗi ở Hồng Kông, gửi tờ South China Morning Post - tờ báo tiếng Anh nổi tiếng ở đặc khu hành chính này của Trung Quốc (TQ). Cụ thể, ông Woo chỉ rõ vào năm 1935, chính quyền Trung Hoa Dân Quốc xuất bản một ấn phẩm ngang nhiên tuyên bố chủ quyền đối với các quần đảo ở biển Đông. “Trước thời điểm này không có bản đồ TQ nào thể hiện những quần đảo đó thuộc TQ”, ông Woo khẳng định.
Trong Thế chiến 2, Nhật chiếm đóng các nước Đông Nam Á và tuyên bố tất cả các khu vực đảo đó thuộc Nhật. Sau khi Nhật đầu hàng, chính quyền Trung Hoa Dân Quốc lại tuyên bố chủ quyền đối với tất cả các đảo nói trên. Đến năm 1947, chính quyền Trung Hoa Dân Quốc tiếp tục xuất bản một bản đồ có đường 11 đoạn ôm gần trọn biển Đông. Tuy nhiên, theo ông Woo, tuyên bố chủ quyền phi lý này chưa bao giờ được công nhận bởi bất kỳ quốc gia hay tổ chức quốc tế nào.
Vậy mà đến năm 1953, chính quyền CHND Trung Hoa tuyên bố “kế thừa” đường 11 đoạn và thay đổi thành đường 9 đoạn, tức “đường lưỡi bò” khét tiếng hiện nay. Mới đây, tỉnh Hồ Nam của TQ cũng đã ngang nhiên phát hành bản đồ TQ khổ dọc thể hiện đường lưỡi bò 10 đoạn (thêm một đoạn gần Đài Loan).
Trước những thực tế trên, ông Woo bình luận rằng tuyên bố chủ quyền phi lý của TQ ở biển Đông “thật khó hiểu” và không dựa trên cơ sở pháp lý nào. Từ đó, ông cho rằng nếu TQ muốn được các nước khác tôn trọng, cách duy nhất là giải quyết tranh chấp chủ quyền thông qua tòa án quốc tế. “Nếu cố dùng chiến thuật dựa vào vũ lực, TQ có thể chiếm được các lãnh thổ, nhưng sẽ trở thành một cường quốc bị nhiều nước căm ghét và người TQ sẽ phải lo sợ về sự an toàn của mình khi đi đến hay sống ở những quốc gia có tranh chấp chủ quyền với Bắc Kinh”, bài bình luận đăng trên South China Morning Post cảnh báo.
Tiền lệ nguy hiểm
Bên cạnh đó, chuyên gia Harry J.Kazianis tại Viện Nghiên cứu chính sách TQ thuộc Đại học Nottingham (Anh) chỉ trích mạnh mẽ việc xuất bản bản đồ khổ dọc nói trên cùng những hành động khác của TQ như hạ đặt phi pháp giàn khoan Hải Dương-981 (Haiyang Shiyou-981) trong vùng biển VN. Trong bài bình luận đăng trên chuyên san The Diplomat, ông Kazianis cảnh báo nếu cộng đồng thế giới để mặc TQ dần dần thay đổi hiện trạng và kiểm soát toàn bộ biển Đông thì sẽ tạo ra một tiền lệ nguy hiểm trong khu vực và trên thế giới. Từ đó, chuyên gia này kêu gọi Mỹ phải lưu ý và có hành động ngăn chặn sự bành trướng của TQ.
Tương tự, chuyên gia Matthew Hipple tại Trung tâm của các nước khác. Thậm chí ông cho rằng tàu hải quân Mỹ có thể phải chấp nhận va chạm hay bắt đầu hành động can thiệp khi sự tự do đi lại của các nước đồng minh trong khu vực bị xâm phạm.
