Hé lộ bí mật đằng sau những người nước ngoài bán tour 'chui'

Họ liều lĩnh tổ chức tour cho khách đi khắp nơi trên địa phận hình chữ S. Cũng bằng “chiêu thức” giá rẻ, các nhóm người này đang là một đối thủ đáng gờm cho các công ty lữ hành in bound (khách quốc tế đến Việt Nam).

Người nước ngoài tham gia bán tour cho người nước ngoài ở Khánh Hòa.

Hoạt động nửa kín nửa hở

Hiện tượng nói trên diễn ra ở nhiều nơi, đặc biệt tập trung vào những địa phương có đông khách Nga và các nước nói tiếng Nga (CIS). Trong vài năm trước, khách Nga sang Việt Nam rất đông, tăng kỷ lục từ trước đến nay. Tuy nhiên, vào cuối năm 2014 và những tháng đầu năm 2015, lượng khách Nga giảm mạnh so với trước, do nước Nga khó khăn, đồng Rúp rớt giá. Theo số liệu của Tổng cục Du lịch trong quý 1/2015, khách du lịch quốc tế đến Việt Nam đạt khoảng 2 triệu lượt người, giảm gần 14%, trong đó thị trường Nga giảm gần 30% so với cùng kỳ năm ngoái.

Khi lượng khách Nga giảm mạnh đã khiến không ít doanh nghiệp lớn, đặc biệt là các đơn vị thuê nguyên chuyến bay (charter Flihgt) phải lao đao. Trong khi đó, tại thị trường Việt Nam lại có những đơn vị, cá nhân móc nối với người nước ngoài, chủ yếu là người Nga, tổ chức các tour lữ hành nội địa, khiến cho các công ty lớn như “đứng ngồi trên đống lửa”. Hiện nay, tại các đô thị du lịch như Nha Trang (Khánh Hòa), Phan Thiết – Mũi Né (Bình Thuận) dù khách Nga không nhiều, nhưng người làm du lịch... thì quá đông.

Theo ghi nhận của PV, tại TP. Nha Trang, việc người nước ngoài đứng phát tờ rơi quảng cáo, giới thiệu đến du khách các tour du lịch nội địa, thậm chí kiêm luôn cả hướng dẫn viên để kiếm kế mưu sinh. Dạo quanh khu phố Tây ở dọc các tuyến đường Nguyễn Thiện Thuật, Hùng Vương, Trần Phú và một số tuyến đường huyết mạch khác tại TP. Nha Trang có thể thấy nhiều văn phòng bán tour du lịch hoạt động rầm rộ.

Ngoài các công ty, đơn vị hoạt động đúng giấy phép, có uy tín thì còn đó rất nhiều đơn vị bán tour tìm cách “lách” luật, hạ giá thành tour xuống thấp để thu hút khách. Điển hình, không khó để PV bắt gặp những người nước ngoài, đa phần là người Nga, đứng phát tờ rơi quảng cáo các tour du lịch nội địa. Khi chúng tôi tiến tới gần một điểm bán tour trên đường Trần Phú (TP. Nha Trang), vừa đưa ống kính ghi hình, lập tức nhân viên bán tour là người Nga đã lánh mặt, trốn tránh. Thái độ của họ tỏ vẻ không vui, lo lắng vì tưởng chúng tôi là cơ quan chức năng đến kiểm tra.

Điều đáng nói, họ tổ chức bán tour với chỉ mỗi cái bàn, ngồi ngay vỉa hè hoặc sát vỉa hè để tiện cho khách tham khảo thông tin. Một điều dễ nhận thấy nữa là các tour này có giá rẻ hơn rất nhiều so với các công ty du lịch uy tín khác. “Yếu tố để làm cho những kiểu làm ăn này có đất sống đó chính là tâm lý khách hàng. Họ là người thích giá rẻ, cho nên khi thấy các tour được giới thiệu có giá rẻ hơn từ 20 – 30%, thậm chí tới một nửa so với các công ty uy tín, chính thống là họ mua liền”, bà Hoàng Thị Phong Thu, Chủ tịch HĐQT công ty TNHH TM-DV-XNK cho biết.

Không chỉ quảng cáo, bán tour cho khách, nhiều người nước ngoài còn tham gia cả vào việc hướng dẫn tour. Tại khu vực Tháp Bà Ponagar, TP. Nha Trang, khi PV tới đây đã bắt gặp nhiều đoàn khách nước ngoài. Trong số đó, có một đoàn khách Nga khoảng chục người do một nam thanh niên người Nga làm hướng dẫn. Anh này chỉ hết chỗ này sang chỗ khác và giới thiệu bằng tiếng Nga cho những người còn lại trong đoàn. Khi thấy chúng tôi đang hướng ống kính máy ảnh về mình thì ngay lập tức anh này tìm cách chuồn êm.

Tìm hiểu thêm, được biết đây không phải là trường hợp cá biệt. Trao đổi với chúng tôi, một hướng dẫn viên của BQL Tháp Bà (xin được giấu tên) cho biết: “Nhiều đoàn khách Nga, Trung Quốc đến đây nhưng không có HDV người Việt đi theo. Những đoàn du khách này thường tự đi và một người trong đoàn của họ sẽ kiêm hướng dẫn viên cho các thành viên khác trong đoàn. Em làm ở đây chỉ sử dụng tiếng Anh để giới thiệu, không biết tiếng Nga, tiếng Trung nên cũng không nắm được những người này giới thiệu nội dung gì”.

Ẩn số trong khách sạn

Một trong các yếu tố để cho các công ty du lịch chui, những người nước ngoài hoạt động hướng dẫn khách du lịch trái phép có đất sống chính là có sự móc nối với các khách sạn. Trong vai người có đoàn khách (trên 10 người) muốn liên hệ đặt phòng và nhờ khách sạn tổ chức tour đưa khách đi tham quan Nha Trang – Đà Lạt – TP.HCM, khi liên hệ với C.L Hotel (101 Mai Xuân Thưởng, Vĩnh Hải, Nha Trang), PV được cô lễ tân xưng tên Thanh chào đón rất hồ hởi.

Người nước ngoài (đội nón) làm “HDV” tại tháp bà Ponagar không phép.

“Dạ, được anh ạ!”, Thanh trả lời và cho biết thêm: “Tour này em tự nhận làm, không thông qua công ty du lịch”. Khi PV đặt yêu cầu hướng dẫn viên (HDV) là người Nga, ban đầu Thanh tỏ ra dè chừng: “Nếu bên Sở biết họ sẽ phạt đó anh. Để không bị phát hiện, phải có người Việt làm hướng dẫn đi chung đoàn”, nhưng khi PV nói, chỉ muốn sử dụng HDV người Nga thì Thanh khẳng định: “Dạ. Được thôi anh. Em sẽ liên hệ được cho anh”. Sau đó, Thanh gọi điện lại báo cho PV về giá tour. “Giá tour trọn gói là 4.430.000 đồng/khách” và yêu cầu PV “chốt” sớm.

Nói về tình trạng các công ty chui móc nối với người nước ngoài hoạt động, bà Thu cho biết: “Tình trạng các đại lý vỉa hè bán tour chui đã xảy ra từ ba bốn năm nay rồi, có mặt ở nhiều nơi. Nó diễn ra tại Khánh Hòa, Bình Thuận, Ninh Thuận, Đà Nẵng, Hội An...

Bà Phan Thanh Trúc, Phó Giám đốc sở VH-TT-DL Khánh Hòa khẳng định: “Hiện tượng các công ty hoạt động khi chưa đảm bảo các điều kiện, thì không phải chỉ ở Khánh Hòa mới xảy ra. Nó diễn ra từ lâu rồi. Chính vì vậy tỉnh cũng chỉ đạo, thành lập các đoàn để tập trung thanh, kiểm tra. Tuy nhiên để xử lý rốt ráo thì không chỉ riêng ngành du lịch có thể làm được mà nó còn cần có sự vào cuộc của nhiều ngành, lĩnh vực khác như giao thông, an ninh trật tự, công an xuất nhập cảnh...”.

Ông Nguyễn Văn Thành, Tổng Thư ký kiêm Phó Chủ tịch Thường trực hiệp hội Du lịch Khánh Hòa cho biết tin tức, việc bày bán tour dựng ở vỉa hè, cũng như người nước ngoài đứng giữa đường “làm marketing”... là điều không thể chấp nhận được đối với một thành phố du lịch nổi tiếng như Nha Trang. Tuy nhiên, những điểm tour này rất cơ động, dựng trên vỉa hè, thường xuyên thay đổi địa điểm nên rất khó kiểm tra.

Theo bà Trúc, toàn tỉnh hiện có 182 đơn vị đăng ký kinh doanh lữ hành, trong đó có 57 đơn vị đăng ký kinh doanh lữ hành quốc tế. Tính từ cuối năm 2014 đến nay, cơ quan chức năng đã kiểm tra 52 đơn vị kinh doanh lữ hành, xử lý 24 đơn vị vi phạm, phạt tiền gần 220 triệu đồng. Cũng theo bà Trúc, đã xử phạt hành chính 4 người nước ngoài vi phạm về làm việc nhưng không có hợp đồng lao động. Còn về những khách du lịch hết hạn visa nhưng vẫn ở lại Khánh Hòa làm việc, bà Trúc cho biết, “đã kiến nghị trục xuất đối với sáu người nước ngoài hoạt động du lịch trái phép”.

Không có tình trạng lao động nước ngoài "chui"?

Tuy nhiên, trao đổi với PV, ông Mai Xuân Trí, Phó Giám đốc sở Lao động – Thương binh – Xã hội Khánh Hòa cho biết tin tức, không có tình trạng lao động nước ngoài chui. “Sở Lao động – Thương binh – Xã hội đã phối hợp với sở VH-TT-DL kiểm tra, nhưng không phát hiện trường hợp nào sử dụng lao động người nước ngoài mà không có hợp đồng lao động cả”?, ông Trí nói.

Chí Thanh