1
Trong cuộc nói chuyện, tôi mới biết hoa hậu Ngô Phương Lan đã trở thành Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển Kinh doanh.Trông Lan vẫn tươi trẻ và xinh đẹp như khi đăng quang hoa hậu.
Sau hơn bốn năm kể thừ ngày trở thành hoa hậu, Ngô Phương Lan đã có nhiều hoạt động từ thiện và hoạt động văn hóa được các phương tiện truyền thông đánh giá cao. Một hoa hậu được công chúng mến mộ, ấy vậy mà, suýt nữa thì… Tôi bỗng nhớ lại tất cả …
Hoa hậu Ngô Phương Lan có khuôn mặt khả ái.
Quảng trường O2 thuộc loại hiện đại bậc nhất ở Luân Đôn, thủ đô nước Anh. Hôm gặp gỡ thí sinh của cuộc thi Hoa hậu thế giới người Việt khu vực Bắc và trung Âu, tôi thực sự vui mừng. Ngoài các thí sinh ở UK, còn có các người đẹp ở Áo, Thụy Sỹ, Pháp... Nhiều thí sinh có gương mặt đẹp, chiều cao lý tưởng, dáng vẻ tự nhiên. Họ chia thành tốp tự luyện tập ở xung quanh hội trường, ở hành lang.
Quan sát thí sinh, tôi chú ý tới hai gương mặt Ngô Phương Lan và Teressa Sam. Lúc đó, tôi chưa biết họ tên, chỉ ghi vào tờ giấy hai số báo danh.
Trong ban giám khảo cuộc thi Hoa hậu người Việt ở UK, có Thanh Chung, Phó giám đốc Công ty Tiền Phong. Thanh Chung có người nhà ở Anh, đã từng học một thời gian ở Luân Đôn nên khá am hiểu tình hình ở đây.
Hôm đầu tiên có mặt ở xứ sở sương mù, một người quen đã mời cơm chúng tôi. Trong bữa cơm, anh cho biết, các cuộc gặp gỡ đông người do người Việt mình tổ chức ở đây thường xảy ra bạo lực, có khi bắn nhau, các anh nên cẩn thận... Thực ra, trước khi sang Anh, tôi cũng đã tìm hiểu ít nhiều cộng đồng người Việt tại Uk, khá phức tạp, buổi đầu chúng tôi cũng rất lo...
Họp ban giám khảo, tôi thấy khá yên tâm. Ngoài tôi và Thanh Chung từ trong nước bay sang, các thành viên còn lại, tuy chưa có kinh nghiệm gì về lĩnh vực này, nhưng qua tiếp xúc tôi thấy họ rất thiện chí. Chủ tịch Hội người Việt ở Anh, Phó đại sứ Việt Nam ở Uk, và một số đại gia sống nhiều năm ở Luân Đôn... họ đều rất tin ở chúng tôi.
Khi tôi nêu vấn đề an toàn, an ninh cho cuộc thi phải được đặt lên hàng đầu, ban tổ chức nhất trí, đã thuê thêm ba bốn vệ sỹ người Anh tham gia bảo vệ cho ban giám khảo. Họ ngồi phía sau, ngay sát chúng tôi, to cao lừng lững.
Trước khi vào buổi chấm chính thức của đêm chung kết, có người bảo tôi: Anh nên cân nhắc kỹ , trao đởi kỹ trong BGK khi chọn Hoa hậu... Nếu có hai người đẹp xêm xêm nhau anh nên chú ý đến nước chủ nhà (nước Anh).
Gần 20 năm làm Trưởng ban giám khảo các cuộc thi Hoa hậu Việt Nam, chưa bao giờ tôi có ý nghĩ thiên lệch, chưa bao giờ để ai ép mình làm trái với lương tâm, với lẽ phải... Nhưng vào hoàn cảnh ở đây , khi có sự liên quan đến an toàn của cuộc thi, của các thi sính khiến tôi suy nghĩ.
Tôi nghĩ rất nhiều. Giữa hai gương mặt nổi trội, mỗi người có thế mạnh riêng... Ngô Phương Lan có gương mặt thuần Việt, ứng xử thông minh, nói tiếng Việt trôi chảy... Teressa Sam hồn nhiên, nữ tính, sâu sắc, nhưng nói tiếng Việt chỉ được vài câu... Ở tại Uk, có thể trao vương miện, nhưng ở nhà có lẽ khó chấp nhận.
Căn phòng tôi ở tại khách sạn chưa đầy 12m2, vợ tôi (sang Anh thăm con) là cháu Dương Thái Hà, con trai cả của chúng tôi đang học ở Manchester vừa lên Luân Đôn... Ba người trong một căn phòng chật như vậy, lại quá căng thẳng nên tôi chẳng thể nào ngủ được.
Gương mặt hai người đẹp cứ hiện lên... Ban giám khảo sẻ trao ngôi hậu cho ai?Teressa Sam? Mấy ngàn con người dự đêm chung kết tại quảng trường O2, chắc sẽ đồng tình vì Teressa Sam là thí sinh của nước Anh, của cộng đồng người Việt ở Luân Đôn... mà cô cũng rất xứng đáng. Còn Ngô Phương Lan không trao ngôi hậu, gia đình Lan có cho là ban giám khảo không khách quan, không cho Lan về nước dự thi...? Ngô Phương Lan là gương mặt xứng đáng danh hiệu Hoa hậu không chỉ ở UK.
Hoa hậu Ngô Phương Lan cùng chồng trong ngày hạnh phúc của hai người.
Đêm chung kết, quảng trường chật ních người. Các hàng ghế được kê theo kiểu bàn tiệc. Có bàn, có ghế, có thức ăn, đồ uống. Khán giả ăn uống, nói cười, vỗ tay rào rào... Bắt đầu từ 7 giờ tối, cuộc thi kéo dài đến gần hai giờ sáng hôm sau. Tôi chưa thấy ở đâu hàng ngàn con người cuồng nhiệt theo kiểu lạ lùng như vậy. Người ta hò hét, đập bàn, đập ghế, vỗ tay vỗ chân, chạy lên sát ban giám khảo để ném hoa, để cãi nhau, để đòi bắt tay người đẹp... Khi cuộc thi vừa được mấy phút, tiếng đấm đá huỳnh huỵch ngay sau lưng ban giám khảo... Hai vệ sĩ người Anh to cao xốc nách kẻ phá rối ném ra ngoài... Tiếng chửi rủa la hét vẫn không ngớt... Tôi lạnh người... Không biết sẽ đến đâu.
Khi các người đẹp trình diễn được ba vòng, hàng ngàn con người, lần đầu tiên được tham dự một hoạt động văn hóa ý nghĩa như vậy đã bắt đầu chăm chú, trật tự. Cái đẹp có sức cảm hóa! Giấy phút đăng quang. Vương miện Hoa hậu người Việt ở UK được trao cho người đẹp xứ sương mù Teressa Sam trong tiếng vỗ tay không ngớt.
Cuộc thi kết thúc. Gần hai giờ sáng, mọi người vẫn không muốn về. Hàng ngàn khán giả bỗng trở nên trật tự, hiền lành, dễ tính khác hẳn lúc đầu... Sau cái thở phào nhẹ nhõm tôi bắt đầu lo. Lo Ngô Phương Lan sẽ không về nước dự thi!
Trưa hôm sau, có bữa tiệc chúc mừng những người đẹp đoạt giải cao, tôi trao giấy mời về dự chung kết cuộc thi Hoa hậu Thế giới người Việt được tổ chức ở Vinpearl.
Tôi phát biểu mấy câu. Tôi nói, ban giám khảo ở Uk chỉ là ban giám khảo cuộc thi khu vực. Về Việt Nam sẽ có ban giám khảo khác. Tuy quan điểm là thống nhất, nhưng không đồng nhất, có thể có những quyết định khác nhau...
Buổi chiều, có người gọi điện nói là muốn gặp tôi để hỏi về trường hợp Ngô Phương Lan vì sao không được hoa hậu. Tôi trả lời là quá bận. Nhưng, tôi cũng nói thêm rằng, vừa được biết Á hậu 1 cuộc thi Hoa hậu người Việt ở Uk Ngô Phương Lan là con gái của ông Ngô Quang Xuân. Tuy chưa gặp ông Xuân lần nào, nhưng tôi biết, ông từng là đại sứ của Việt Nam ở Liên Hợp Quốc, tham gia đàm phán hiệp định thương mại song phương Việt – Mỹ. Ông vừa được bầu làm Phó ban Đối ngoại của Quốc hội... Tôi nhắc lại việc lựa chọn của ban giám khảo ở Uk và ở trong nước là thống nhất, nhưng không đồng nhất... Và gia đình nên động viên Ngô Phương Lan về nước dự thi.
Những điều lo lắng của tôi quả là không thừa. Sau này, khi Ngô Phương Lan đã đăng quang Hoa hậu Thế giới người Việt 2007, vợ chồng ông Ngô Quang Xuân có gặp tôi, họ đều thừa nhận, hôm ở Luân Đôn về Thụy Sỹ, gia đình rất băn khoăn, không biết có nên cho con gái tiếp tục dự thi nữa hay không? Nhưng, khi nghe lời nhắn của tôi động viên gia đình, họ đã yên tâm đưa con về nước...
Tại vòng chung kết, trong ban tổ chức, ban giám khảo cũng có một số ý kiến muốn chọn thí sinh trong nước làm Hoa hậu với lý do trong nước có 70, 80 triệu người, người Việt ở nước ngoài chiếm số ít (khoảng 3 triệu người thôi). Tôi đã nói rõ quan điểm của mình – Trưởng ban tổ chức và trưởng ban giám khảo: Việc chọn Hoa hậu và các danh hiệu khác của cuộc thi là toàn quyền của ban giám khảo, ban giám khảo sau khi bàn bạc sẽ bỏ phiếu kín, các phiếu chấm điểm, các thành viên ban giám khảo có quyền cho điểm theo ý mình... Và ban giám khảo sẽ không phân biệt thí sinh trong hay ngoài nước, không phân biệt vùng miền, quốc tịch... Thí sinh nào đủ tiêu chuẩn Hoa hậu, sẽ chọn làm Hoa hậu trên cơ sở công bằng, khách quan, đúng tiêu chí cuộc thi.
Cuộc thi Hoa hậu Thế giới người Việt lần thứ nhất (2007) thành công tốt đẹp. Ngô Phương Lan được trao vương miện Hoa hậu, Teressa Sam Á hậu 1, hai thí sinh, hai gương mặt nổi trội tại cuộc thi Hoa hậu người Việt ở Uk trở thành những nhân vật chính... Một cuộc đổi ngôi thú vị.
“Nhất kiến, vạn biến” , tôi đã thấm nhuần quan điểm đó suốt cuộc đời. Chính kiến chỉ có một, nhưng để giữ được chính kiến của mình phải luôn biến hóa mới thành công. Cuộc sống muôn màu, muôn vẻ, điều kiện xã hội, chính trị, văn hóa... mỗi lúc, mỗi nơi, mỗi giai đoạn luôn khác nhau. Nếu không biết tiến, biết lui, biết cách bién hóa thì khó mà giữ được quan điểm đúng đắn, mục tiêu tốt đẹp của mình đặt ra.
