Luật sư kể về thân chủ có trí tuệ... ngờ nghệch lạ lùng

(ĐSPL) - Trong cái lạnh se lòng của núi rừng, luật sư (LS) Phan Trọng Khang- Chủ nhiệm Đoàn LS tỉnh Yên Bái chia sẻ tâm tư nghề nghiệp: "Nhiều năm qua, các vụ án hình sự ở Yên Bái không có biến động gì lớn. Thế nhưng, trong năm 2015 đã xảy ra một vụ thảm án khiến dư luận cả nước bàng hoàng".

Vị thẩm phán già trở thành luật sư

Bên chén trà nóng cuối năm, ông Phan Trọng Khang - Chủ nhiệm Đoàn LS tỉnh Yên Bái bồi hồi khi nhớ về quãng đời 18 năm làm công tác xét xử của mình. Trước khi về hưu, ông giữ chức Phó Chánh án TAND tỉnh Yên Bái. 18 năm làm công tác xét xử, ông Phan Trọng Khang đã giải quyết rất nhiều vụ án từ ít nghiêm trọng đến đặc biệt nghiêm trọng. Mỗi vụ án để lại trong lòng vị thẩm phán giàu kinh nghiệm những trải nghiệm khác nhau. Ông kể, trước đây làm thẩm phán, khi xét xử một vụ án, ông phải đọc kỹ hồ sơ vụ án, cân nhắc rất kỹ đến các tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ của bị cáo, rồi mới đưa ra phán quyết, bản án nhân danh Nhà nước Việt Nam. Người làm công tác xét xử ngoài am hiểu pháp luật, còn phải có cái tâm trong nghề, linh hoạt trong việc áp dụng pháp luật, từ đó mới đưa ra được bản án "thấu tình, đạt lý". Nhiều năm làm việc tại TAND tỉnh Yên Bái, ông Khang chưa từng thấy có vụ thảm án nào tang thương như vụ án Đặng Văn Hùng phạm tội giết người.

Vị Chủ nhiệm đoàn LS tỉnh Yên Bái kể về quá trình tham gia vụ án này như sau: Hôm công an bắt được hung thủ, anh em bên cơ quan điều tra gọi điện cho tôi. Vì công việc gấp rút, với tư cách Chủ nhiệm đoàn LS tỉnh Yên Bái, tôi nhận tham gia vụ án, trực tiếp đến luôn hiện trường cùng các cơ quan tiến hành tố tụng. Với vai trò LS bào chữa cho bị can Đặng Văn Hùng, LS Phan Trọng Khang tận mắt chứng kiến toàn bộ tội ác của hung thủ. LS Khang trải lòng: "Xem bản ảnh 4 nạn nhân, đến giờ này tôi vẫn cảm thấy rùng mình vì tội ác của Đặng Văn Hùng. Cháu bé 1 tuổi rưỡi nào có tội tình gì mà hung thủ dùng dao quắm sát hại". Vị LS già đã nhiều lần rơi lệ trước tội ác mà thân chủ của ông gây ra.

Trong thâm tâm, LS Khang phải đấu tranh với 2 dòng suy nghĩ. Với tư cách là LS bào chữa, ông phải tìm những chứng cứ gỡ tội cho bị cáo Đặng Văn Hùng. Còn trong vai người làm việc lâu năm trong lĩnh vực pháp luật, ông Phan Trọng Khang không thể nào chấp nhận kẻ giết 4 mạng người lương thiện chỉ vì mâu thuẫn tranh chấp đất đai nhỏ nhặt đời thường. Đi sâu tìm hiểu vụ án, tiếp xúc với hung thủ Đặng Văn Hùng, LS Khang đã dung hoà được 2 luồng suy nghĩ làm ông trăn trở hằng đêm. Để rồi, ông có cái nhìn khách quan, công tâm hơn khi tham gia vụ thảm án với tư cách là LS bào chữa cho bị cáo. Nếu như trong thảm án Lê Văn Luyện ở Bắc Giang, LS bào chữa cho bị cáo bị "khủng bố" tinh thần bằng điện thoại và chịu nhiều sức ép về dư luận, thì trong vụ án này, LS Khang khá thoải mái về tư tưởng.

Hung thủ mù mờ về pháp luật

Cơn gió xuân hoà quyện vào hương trà nóng, tạo cho chúng tôi cảm giác an lành trong ngày giáp Tết. Nhâm nhi ly trà nóng, LS Khang tự độc thoại với bản thân: "Nếu không gây án, chắc giờ này Đặng Văn Hùng đang cùng người thân trong gia đình chuẩn bị đón cái Tết cổ truyền của dân tộc". Vị LS già cho hay, Đặng Văn Hùng sinh ra trong một gia đình khó khăn, không được đến trường như bạn bè cùng trang lứa. Chính vì vậy, Hùng mù chữ, lớn lên tự nhiên như cây cỏ mọc ven rừng. Mỗi sớm tinh sương, Hùng lên rừng làm nương, đến tối mịt mới về bản. Cậu ta rất ít bạn bè, sống khép mình trong cung đường từ bản làng đến nương rẫy. Do nhận thức kém, lại tự ti trong giao tiếp, nên khi xảy ra mâu thuẫn về đất đai với gia đình anh Trần Văn Long, thay vì ngồi lại với nhau nói chuyện, trong phút nóng giận, Hùng đã vung dao quắm chém chết cả nhà anh Long.

LS Khang nhớ như in lần đầu tiên gặp Hùng trong nhà giam, cậu ta đã nhờ LS nói với người yêu cố gắng chờ đợi ngày cậu ta về nhà, hai đứa sẽ nối lại tình xưa. "Hùng thiếu hiểu biết về pháp luật. Với hành vi giết 4 người đặc biệt nghiêm trọng như vậy, cậu ta sẽ phải đối mặt với án tù cao nhất là tử hình. Vậy mà Hùng không hiểu biết gì cả, vẫn nghĩ mình sẽ sớm được thả tự do, nên nhờ LS nói cho người yêu ở nhà yên tâm, đợi cậu ta về nối lại tình xưa", LS Phan Trọng Khang nhớ lại.

Từ khi gây án, bị bắt giam đến ngày xét xử, gia đình Đặng Văn Hùng không có ai đến thăm hỏi cậu ta. Có lẽ, vì đường xa cách trở, hay vì sự sĩ diện của gia đình mà người thân của Hùng đã chối bỏ tình cảm ruột thịt với cậu ta?

Tại cơ quan điều tra, Hùng tỏ ra hối hận vì đã có hành vi tàn ác với gia đình anh Long. Trong cuộc sống thường ngày, Hùng là con người ít nói, hiền lành như hòn đất. Có điều, trong con người ít chữ này luôn ẩn chứa sự tự ti của một tâm hồn cô độc. Đến khi xảy ra cãi vã, vì không thể "đấu khẩu" được với anh Long, Hùng bị ức chế trong lòng, nên đã dùng dao quắm giải quyết mâu thuẫn. Hậu quả đáng tiếc xảy ra, chúng ta đều biết rõ.

Những ngày giáp Tết, ngồi trong trại giam với 4 bức tường giá lạnh, Đặng Văn Hùng mới thấm thía hai từ "tự do". Nỗi nhớ gia đình, cha mẹ luôn dằn vặt Hùng trong những đêm không ngủ. Ngày Tết đang đến gần, nỗi nhớ lại càng da diết trong lòng, thôi thúc Hùng nhờ người viết đơn xin kháng cáo bản án sơ thẩm lên TAND tối cao tại Hà Nội. Con người đáng thương này mong toà phúc thẩm gia ân, xử phạt án tù chung thân để có cơ hội làm lại cuộc đời.

HUỆ TUẤN

Đọc báo Pháp luật Đời Sống trong ngày cập nhật liên tục từng giờ tại chuyên mục Pháp Luật