1
Trên nhiều mặt báo đã có ý kiến bình luận, kiểu như “Hé lộ mức lương khủng của các lãnh đạo tập đoàn Nhà nước” hay “Ngoài "lương khủng", lãnh đạo các tập đoàn còn nhiều khoản thu khác?”; “Lương khủng lãnh đạo tập đoàn: Mới chỉ phần nổi”.
Lương thế nào là cao, thế nào là thấp, thật ra dựa trên hệ quy chiếu nào? Lương là giá của sức lao động, được quyết định bởi quan hệ cung-cầu. Vấn đề là Nhà nước đã có cái cân nào để cân đồng tiền bát gạo mình bỏ ra không, nếu có thì có cân đúng cách không. Theo cách lý giải của quan chức ngành lao động - thương binh - xã hội thì Nhà nước cũng có cái cân - là Nghị định 51 và Thông tư 19 ban hành năm 2013, đặt vấn đề gắn lương với hiệu quả kinh doanh. Theo đó, tương ứng với việc đạt, không đạt hay vượt các chỉ tiêu kế hoạch thì sẽ nhận được các mức lương cơ bản, trừ hay tăng từ mức cơ bản.
Th��� nhưng vì sao dư luận vẫn phản ứng một cách tiêu cực? Ấy là người ta nhìn vào cách cân, người cân - một cách trực quan, thì thành tích kinh doanh của các tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà nước thật kém cỏi. Nếu theo tiêu chuẩn đo lường hiện hành thì làm ăn tệ hại như Vinashin, Vinalines, sếp của những tập đoàn này xứng đáng lãnh bao nhiêu? Lương thì chắc không thể là con số âm được rồi!
Lương cao, trách nhiệm thế nào? - Ảnh minh họa.
Cho tới nay, chúng ta vẫn chưa bóc tách ra được cái gọi là cán bộ công chức có nhiệm vụ quản lý nhà nước đối với doanh nghiệp nhà nước nó khác với người làm công việc quản lý hoạt động sản xuất kinh doanh, phải chịu trách nhiệm về hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp như thế nào. Tưởng rằng đồng sàng thì bực nỗi dị mộng, hẳn rồi!
Thực tế nó khó quá như vậy chẳng lẽ cào bằng hết, níu tất cả xuống cho cùng đồng lương không đủ sống của đa số cán bộ công chức hiện nay? Cải cách tiền lương là một bài toán lớn gồm nhiều bài toán nhỏ mà nước ta đã mất nhiều năm chưa giải được. Giải được phần nào chẳng phải là tốt phần ấy hay sao, phần liên quan khu vực doanh nghiệp nhà nước ấy, đã được giải với tên gọi nôm na là lương kinh doanh rồi còn gì!
Cho dù nguyên nhân thất bại có nhiều, chuyện một đi không trở lại của người trong mộng cải cách tại Vinamotor cũng không chính yếu ở lương bổng, nhưng đúng như Thứ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Phạm Minh Huân nhìn nhận: “Cơ chế tiền lương, tiền thưởng đối với Tổng giám đốc được thuê chưa thực sự gắn với hiệu quả của doanh nghiệp, và thực tế còn thấp so với chức danh tương đương trên thị trường, không thu hút được người giỏi. Lương bổng là điều kiện cần!”.
Sau này, Tổng công ty Đầu tư và Kinh doanh vốn nhà nước (SCIC) còn đề xuất việc thí điểm thuê người đại diện vốn nhà nước tại các doanh nghiệp. Cũng không thấy nói chuyện đi tới đâu.
Gần đây, khi nghiên cứu vấn đề đổi mới quản trị doanh nghiệp trong quá trình tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước trong khuôn khổ Báo cáo kinh Kinh tế vĩ mô 2014 do ủy ban Kinh tế của Quốc hội thực hiện, ông Nguyễn Đình Cung, Viện trưởng viện Nghiên cứu và Quản lý kinh tế Trung ương đã khuyến nghị trả lương sếp doanh nghiệp nhà nước theo cơ chế thị trường, tức theo cung - cầu.
Thật không dễ thuận chèo mát mái với cái cơ chế thị trường mà ông Cung và nhiều người muốn. Nhớ hoàn cảnh ra đời của Nghị định 51 nói trên. ấy là sau khi thông tin về thu nhập của các sếp tập đoàn, tổng công ty nhà nước trong năm 2011-2012 được công bố với mức cao nhất 275 triệu đồng/tháng, thấp nhất 85 triệu đồng/tháng và hứng phải búa rìu dư luận. Làm sao có thể thị trường được với việc ấn định mức lương tối đa 54 triệu/tháng mà Nghị định 51 đang làm? 54 triệu/tháng có thể là con số khủng, có thể không khủng, tùy vào thị trường! Ai nhân danh thị trường ngoài chính nó?
Cũng vì vậy mà phản ứng của dư luận gần đây trước bộc bạch của một người có thể xem như trong cuộc, rằng lãnh đạo tập đoàn có lương 36 triệu đồng/tháng vẫn... khó sống cũng nên được mổ xẻ một cách thấu đáo. Nếu thái độ tập trung vào con số 36 triệu đồng thì phải xem con số đó có tương đương với cái giá trị sức lao động đáng ra phải tương đương không. Nếu thái độ mang hình dấu hỏi, 36 hay bao nhiêu nữa, thì nhiệt tình với sự công khai, minh bạch và thiệt tình để đạt được cái sự ấy, có thể là cách hóa giải.
Nguyễn Lê
Xem thêm video clip : Đồng Tháp: Triệt phá cơ sở sản xuất bột ngọt, xà bông giả
