1
14 tuổi đã được giới mộ điệu cải lương biết đến, nhiều người nghĩ mọi thứ đến với NSƯT Thanh Kim Huệ quá dễ dàng. Thế nhưng, ít ai biết phía sau tấm màn sân khấu, cuộc đời và con đường nghệ thuật của chị là những câu chuyện buồn. Có thời điểm, nữ nghệ sĩ muốn bỏ nghiệp diễn để đi đâu đó thật xa, trốn khỏi những khó khăn của công việc, của thị phi.
Phóng to
NSƯT Thanh Kim Huệ.
Cha mẹ nghệ sĩ Thanh Kim Huệ cho các đoàn nghệ thuật thuê dụng cụ âm thanh nên bà sớm có điều kiện tiếp xúc với loại hình nghệ thuật cải lương. Nhưng, không may mắn như nhiều đồng nghiệp, nghiệp diễn của bà gặp vô số khó khăn, biến cố. Nữ nghệ sĩ cho biết, ngay từ những ngày đầu đi diễn, bà đã bàng hoàng chứng kiến cái chết bi thảm của đồng nghiệp.
Bà nhớ lại: “Lần đó, tôi cùng gánh hát Hằng Xuân - An Khương đi diễn ở tỉnh Tây Ninh. Khi qua ngã tư Bảy Hiền (quận Tân Bình, TP.HCM ngày nay - PV), chiếc xe đò chở đoàn dừng lại đổ xăng. Bất chợt, nghệ sĩ Phi Hùng quẹt lửa, châm thuốc hút khiến vòi đổ xăng bắt lửa. Lửa bùng lên rất nhanh rồi lan vào trong xe. Nữ nghệ sĩ Hằng Xuân, con gái của ông bà bầu Sáu Đặng bị phỏng nặng và tử vong ngay sau đó. Tôi may mắn thoát nạn. Nhưng, vụ tai nạn đó trở thành nỗi ám ảnh trong suốt nghiệp diễn của tôi”.
Tuy nhiên, tai nạn kinh hoàng ấy chưa phải là nỗi ám ảnh, khó khăn lớn nhất trên con đường nghệ thuật của bà. Bà khẳng định, con đường nghệ thuật của nghệ sĩ nào cũng vô cùng gian nan, đặc biệt là khi chưa có tên tuổi.
NSƯT Thanh Kim Huệ chia sẻ: “Sống với sân khấu từ nhỏ nên tôi cũng từng bị nhiều đàn anh, đàn chị chèn ép, nói xấu. Đã nhiều lần, tôi tính bỏ nghiệp diễn vì nghĩ nó không hợp với mình. Nhưng, những lúc như vậy, tôi may mắn có nhiều anh chị yêu thương, khuyên bảo. Điều đó cho tôi thêm nghị lực để vượt qua”.
Các nghệ sĩ cùng thời nhận định, Thanh Kim Huệ có giọng ca đặc sắc với làn hơi thiên phú và nhiều sắc thái mới lạ. Giới mộ điệu cải lương cho biết, giọng Thanh Kim Huệ thuộc giọng kim nên cao vút, trong sáng, vang như tiếng đồng, tiếng sắt,... Chất giọng ấy đã đưa cô bé 14 tuổi mê cải lương thành nghệ sĩ tài danh, góp mặt trong nhiều vở diễn thuộc hàng kinh điển. Cũng chính cải lương đã kết tóc se duyên cho Thanh Kim Huệ với mối tình khiến nhiều người phải ghen tị.
Bà quen biết nghệ sĩ Thanh Điền khi hát ở đoàn Hoa Phượng của ông bầu Trung. Sau đó, bà cùng nghệ sĩ Thanh Điền tham gia đoàn Kim Chung 2. Năm 1975, nghệ sĩ Thanh Kim Huệ chính thức nên duyên vợ chồng cùng nghệ sĩ Thanh Điền. Khi đó bà mới 19 tuổi.
Phóng to
Thanh Kim Huệ nhớ lại: “Năm 1969, tôi gia nhập đoàn hát cải lương Hoa Phượng và trong một lần đi diễn, chúng tôi bị lật ghe. Chính anh Thanh Điền là người đã cứu tôi và một số nghệ sĩ khác của đoàn. Ngay từ khoảnh khắc đó, tôi đã nhen nhóm tình cảm khó tả dành cho anh Thanh Điền. Sau này, tuy đoàn hát Hoa Phượng tan rã nhưng cơ duyên đối với sân khấu đã đưa chúng tôi đến với nhau. Đến nay, chúng tôi vẫn dành cho nhau tình cảm nồng nàn”.
Người đời vẫn nghĩ, làm nghệ sĩ phải sầu bi trong tình yêu, trăn trở trong cuộc sống mới hát hay, viết giỏi. Quan điểm ấy dường như không phù hợp với Thanh Kim Huệ. Trong giai đoạn nghệ thuật cải lương có dấu hiệu xuống dốc, NSƯT Thanh Điền - NSƯT Thanh Kim Huệ đã quyết tâm, bằng mọi giá phải giữ bằng được đoàn cải lương Sài Gòn 1. Cả hai phải bán nhà cửa, xe cộ cùng nhiều tài sản quý giá để duy trì hoạt động của đoàn hát. Ngay sau đó, để có thể yên tâm đứng vững trên sân khấu, vợ chồng Thanh Điền - Thanh Kim Huệ còn quyết định mở một studio chụp ảnh ngay tại nhà riêng. Trong studio ấy, phó nháy là Thanh Điền, thợ trang điểm là Thanh Kim Huệ.
NSƯT Thanh Kim Huệ chia sẻ: “Cuộc sống gia đình và đời sống nghệ thuật đã nhiều lần đưa chúng tôi vào những thời điểm sóng gió. Nhưng chính tình yêu, tình cảm gia đình, tấm lòng dành cho sân khấu, dành cho khán giả đã giúp cho mái ấm của chúng tôi luôn vững bền. Bí kíp để tôi giữ hạnh phúc gia đình bền lâu là nhường nhịn và biết kiềm chế cái tôi của bản thân. Người nghệ sĩ, cái tôi vô cùng lớn nhưng quan trọng là biết dừng lại, biết suy nghĩ và vun đắp. Hơn thế, mình phải biết lựa lời nói và nhường nhịn lẫn nhau. Tôi nghĩ rằng, nhường nhịn là chìa khóa thành công của hạnh phúc”.
Phóng to
Vai diễn không thể thay thế
NSƯT Thanh Kim Huệ ghi dấu ấn sâu đậm trong lòng khán giả với 3 vai diễn để đời mà không ai có thể thay thế là Lan trong Lan và Điệp, Thị Hến trong Ngao sò ốc hến, Thủy Cúc trong Đường gươm Nguyên Bá. Sau khi bà nổi tiếng với vai Lan trong vở Lan và Điệp của soạn giả Loan Thảo, bà hát cặp với nhiều nam nghệ sĩ và thu hơn 300 bài vọng cổ. Ngoài hát cải lương, vọng cổ, bà còn viết kịch bản và cùng chồng chèo lái đoàn Cải lương Sài Gòn 1 thành công vang dội ở thập niên 1980 – 1990.
Hoàng Dung Nhi
Dẫn nguồn báo giấy Đời sống & Pháp luật số 81
