1
Bà là một trong những người duy nhất nắm giữ bài thuốc gia truyền nhiều đời chữa bệnh thận như sỏi thận, viêm cầu thận… của hai dòng họ Triệu và họ Phùng (dân tộc Dao), được lấy từ các thảo dược quý hiếm trên rừng.
Bài thuốc gia truyền chữa bệnh thận hiệu quả
Trong một buổi hội thảo của Hội Đông y huyện Cao Phong, tỉnh Hòa Bình, chúng tôi đã được một cán bộ của Hội giới thiệu về những thầy thuốc nắm giữ những bài thuốc quý hiếm. Theo như cán bộ của Hội là bà Phùng Thị Lâm thì bà Triệu Thị Lụa (tại Tiến Lâm 1, xã Bắc Phong, huyện Cao Phong) là một trong những người nắm giữ nhiều nhất bí quyết về các loại thảo dược chữa bệnh thận ở vùng rừng núi Bắc Phong đó.
Tò mò về bà lang này, chúng tôi đã cất công vào tận vùng sơn cước của huyện Cao Phong. Khi hỏi đường vào nhà bà Lụa, người dân chỉ ngôi nhà khuất tận chân núi cao sau những lùm cây. Theo những người dân nơi đây thì nhiều năm nay bà Lụa nổi tiếng khắp vùng về biệt tài chữa bệnh thận, đặc biệt là bệnh viêm cầu thận. Nhiều người đã nhờ bài thuốc của bà mà thoát khỏi căn bệnh thận, viêm cầu thận đau đớn. Hiệu quả những bài thuốc của bà Lụa đã được chứng minh qua hàng trăm bệnh nhân khỏi bệnh về bệnh viêm cầu thận, sỏi thận.
Gặp bà Lụa vừa đi rừng lấy thuốc về, thấy khách hỏi bà Lụa tưởng lấy thuốc liền trả lời: “Chú lấy thuốc chữa thận à? Hết mất rồi, mấy hôm trước có mấy người dưới xuôi nên cắt nhiều quá nên hết sạch mấy vị, hôm nay tôi vừa đi lấy về, phải chờ phơi khô mới được”. Rồi bà mời khách vào nhà uống nước, khi biết mục đích của khách, bà Lụa chỉ xua tay cười: “Tôi ở đây cũng chỉ biết lấy bài thuốc cứu người thôi, chứ có thành tích gì đâu”.
Qua câu chuyện được biết bài thuốc chữa thận của bà Lụa là bài thuốc gia truyền của hai dòng họ Triệu và Phùng, đã tồn tại được hàng mấy chục đời nay. Trước kia, mẹ của bà Lụa là thường gọi là bà lang Minh cũng là một thầy thuốc nổi tiếng nơi đây. Ngay từ nhỏ bà Lụa đã được theo mẹ lên rừng hái thuốc và được mẹ chỉ dạy cho cách phân biệt từng loại cây thuốc cùng cách bốc thuốc. Khi về làm dâu nhà họ Phùng thì bà tiếp tục được nhà chồng truyền cho nghề làm thuốc để nối nghiệp. Từ đó, bà đã kết hợp những ưu điểm của cả hai bài thuốc của hai gia đình lại để làm sao cho hiệu quả nhất. Vì mỗi bài thuốc của hai dòng họ đều có bí quyết khác nhau nên bà chọn lọc những loại thảo dược quý giá cho bài thuốc.
Những vị thuốc sẽ được bà chế biến sẵn, người bệnh sau khi được bà khám thì tuy theo mức độ, từng loại bệnh thận mà bốc thuốc. Theo bà Lụa thì bài thuốc này công hiệu với các chứng bệnh về thận như viêm cầu thận, sỏi thận, đi tiểu vôi, tiểu vàng…
Bà Lụa bên cạnh một cây thuốc trong vườn nhà chữa thận.
Cứu nhiều người thoát khỏi bệnh về thận
Từ lúc trẻ, bà Lụa đã tự tay bốc thuốc chữa trị cho những bệnh nhân bị bệnh về thận. Bệnh nhân của bà có ở khắp mọi nơi, xa có, gần có bà cũng chẳng nhớ hết. Bà Lụa trả lời thật thà: “Tôi cũng chẳng để ý đâu, người ta đến chữa thì tôi cắt thuốc cho, nhiều người khi khỏi thì mang gà mang rượu đến cảm ơn. Ở xa quá trước kia họ viết thư, bây giờ có điện thoại thì họ gọi điện đến cảm ơn. Có những thời điểm đông người có mấy bồ thuốc cũng hết veo”. Nhờ bài thuốc của bà mà nhiều người đã thoát được căn bệnh viêm cầu thận nguy hiểm.
Tìm đến những người bệnh mà bà Lụa từng chữa khỏi về bệnh viêm cầu thận mà bà Lụa còn nhớ để kiểm chứng, tôi gặp anh Đinh Văn Chung (38 tuổi, trú tại xã Thượng Bì, huyện Kim Bôi) là một trong những bệnh nhân từng bị viêm cầu thận được bà chữa Lụa chữa khỏi. Anh Chung cho biết: “Tôi chữa cách đây hơn chục năm rồi. Ngày đó tôi bị viêm cầu thận chữa trị mãi chẳng khỏi, phải nhờ cô Lụa cắt thuốc. May quá tôi uống thuốc có 20 ngày thì bệnh đỡ, uống thêm mấy thang nữa đi khám xét nghiệm lại thì được thông báo bệnh hoàn toàn chấm dứt. Mừng quá tôi mang mâm xôi, con gà, chai rượu đến để tạ ơn cô Lụa”.
Một bệnh nhân khác là anh Bùi Văn Quý (35 tuổi, trú tại thị xã Cao Phong) là một trong những bệnh nhân được bà cứu sống nhiều năm nay. Theo anh Quý kể thì trước kia anh còn nhỏ nhưng đã mắc bệnh viêm cầu thận. Toàn thân phù nề, mặt và bụng sưng, tăng cân bất thường nên phải nghỉ học. Gia đình đã đưa đi chạy chữa nhiều nơi nhưng không khỏi. Nghe tiếng bà lang Lụa nên gia đình đã đưa cháu đến nhờ bà cứu chữa. Sau một thời gian uống thuốc của bà đến nay bệnh thận của anh đã khỏi. Anh Quý nói: “Nhờ ơn cô Lụa mà tôi sống đến ngày nay, gia đình tôi biết ơn cô ấy lắm”.
Còn rất nhiều người mắc các bệnh có liên quan về thận được bà Lụa chữa khỏi. Nhiều nhất vẫn là những người bị bệnh sỏi thận. Theo bà Lụa thì với bệnh sỏi thận thì chỉ gần chục ngày là bệnh khỏi và sỏi có thể tan hết được.
Bệnh nhân của bà Lụa còn có ông Triệu Văn Khai (60 tuổi, trú tại xã Thung Nai, huyện Cao Phong), là một người bị sỏi thận khá nặng. Ngày đó ông bị sỏi thận to, đau, định đi bệnh viện để mổ lấy sỏi. Nhưng người nhà đã đến nhờ bà Lụa lấy thuốc để uống xem có đỡ, không muốn đi bệnh viện sợ tốn kém. Nhưng sau khi uống được hơn một ngày thì ông Khai đã thấy đỡ đau. Uống tiếp mấy ngày nữa thì đi tiểu thông thường không đau đớn gì nữa. Sau chục ngày uống thuốc, ông Khai đi xét nghiệm thì được thông báo là sỏi đã mất, không cần mổ. Ông Khai và người nhà mừng lắm lên tận nhà tạ ơn bà Lụa.
Cũng tại gần đó có chị Triệu Thị Dương, bị bệnh viêm cầu thận. Toàn thân đã bị phù nề, đi bệnh viện nhiều nơi chữa trị nhưng không có kết quả. Sau gia đình đưa đến đây nhờ bà Lụa chữa trị. Thật thần kỳ là chỉ sau khi uống 6 ấm thuốc trong vòng gần 1 tháng thì bệnh tình của chị Dương đã hết phù nề, sau một thời gian ngắn thì khỏi hoàn toàn.
Bảo tồn những dược liệu quý hiếm
Theo bà Lụa thì những thảo dược chữa bệnh thận ngày càng hiếm dần. Để làm được một bài thuốc chữa thận không hề đơn giản, mà có khi đi kiếm hàng mấy ngày mới đủ vị. Việc cắt thuốc cho bệnh nhân về thận bắt buộc phải có một số vị không thể thiếu có tác dụng bồi bổ thận, chữa viêm. Ngoài ra, tùy từng chứng bệnh mà thêm bớt các vị thuốc chữa tiêu sưng, phù nề, mát thận giúp đi tiểu dễ dàng.
Theo như bà Lụa chia sẻ thì trong bài thuốc chữa viêm cầu thận thường có các vị như cây Vi Veng Ầm, hay Tùn Gài Mật (cách gọi của người Dao) là những dạng dây leo và cỏ. Các vị này có tác dụng tiêu sưng, giảm đau nhức, chữa phù nề cực kỳ hiệu quả. Thang thuốc chữa bệnh thận mà thiếu đi hai vị này thì coi như không thành. Hoặc trong bài thuốc chữa sỏi thận thì không thể thiếu Muồng Chậu, là một dạng cây nhỏ, lá dài. Vị thuốc này cùng với các vị thuốc khác khi uống vào giúp mát thận, điều hòa, tan sỏi nhanh chóng.
Tất cả những vị thuốc sau khi lấy về được thái ra phơi thật khô. Việc thái thuốc cũng rất khó khăn vì đa số là thân gỗ. Theo bà Lụa thì bài thuốc đặc biệt công hiệu với những bệnh viêm cầu thận, sỏi thận, đái vàng hay đái có mủ trắng... Với những bệnh nặng như bà Lụa từng chữa trị thì chỉ cần 1 -2 tháng là có thể khỏi bệnh hoàn toàn. Còn với những dạng nhẹ như đái buốt, đái vàng… thì chỉ cần vài ngày là bệnh cũng có thể khỏi.
Theo như bà Lụa thì thuốc ngày càng hiếm, nên có những thảo dược bà mang về nhà trồng để có thể bảo tồn: “Không lỡ sau này nó hết trên rừng, con cái cũng không biết cây đó như thế nào mà hái nên tôi phải trồng để giữ gìn”.
Hàn Phong
