1
Nếu bạn quan tâm đến chủ đề môi trường hoặc sống xanh, “rác thải điện tử’ là một thuật ngữ bạn nên biết. Nếu bạn đang làm việc với bất kỳ sản phẩm điện tử nào, sẽ có lúc bạn đối mặt với rác thải điện tử.
Rác thải điện tử là gì?
Máy tính và TV bị thải loại với tốc độ ngày càng nhanh.
Rác thải điện tử là bất cứ sản phẩm điện hoặc điện tử nào không còn sử dụng được nữa và cần phải loại bỏ. Rác thải điện tử đang được tạo ra với một tốc độ nhanh khác thường, đặc biệt với các sản phẩm điện tử hoặc công nghệ tiên tiến bị coi như quá "date" sau một vài năm sử dụng. Máy tính bị thay thế bằng các model mới hơn là một ví dụ thường gặp của rác thải điện tử, cùng với vô số sản phẩm khác bị thải ra, ví dụ như: Đầu máy video, đầu đĩa DVD, máy in, máy fax, điện thoại di động, máy nghe nhạc MP3, laptop...
Bởi vì những đồ vật này bị thay thế rất nhanh với các model mới ra đời sau mỗi vài năm, lượng rác thải điện tử đang được tạo ra là rất đáng kể. Các bãi chứa rác thải dồn dập nhận về các sản phẩm điện tử hết "date" này. Điều mà hầu hết mọi người không biết là có nhiều cách khác nhau trong việc vứt bỏ loại rác thải này thể hiện trách nhiệm với môi trường, bao gồm cả các trung tâm tái chế khoa học được dành riêng cho rác thải điện tử.
Những hiểm hoạ được báo trước...
Tiếp xúc với rác thải điện tử là nguy hại với con người.
Khi bạn nhìn vào một chiếc máy tính hay điện thoại di động, nó dường như chẳng có gì là nguy hiểm. Bởi vì tất cả “nội thất” bên trong đã được che chắn bởi một lớp vỏ bọc. Nhưng chính những thứ bên trong đó lại tiềm ẩn mối đe doạ với môi trường, con người và động vật. Các sản phẩm điện tử thường được chế tạo từ kim loại nặng, bán kim loại và nhiều hợp chất hoá học khác nhau có thể xâm nhập vào đất và trở nên có hại. Những thứ như chì, thuỷ ngân, đồng, niken, bari, thậm chí là arsen hiện diện ở trong vô số sản phẩm điện tử. Khi các sản phẩm này hết date và bị ném ra ngoài bãi rác, chúng thường vỡ nát và phơi ra ngoài “nội thất” bên trong với các thành phần kim loại và hoá chất độc hại, nguy hiểm.
Các kim loại và hoá chất này có thể chưa gây ra mối nguy hại với liều lượng rất nhỏ, bởi khi đi vào cơ thể, chúng sẽ bị cơ thể đào thải. Tuy nhiên, nếu chúng đi vào cơ thể nhanh hơn là việc cơ thể có thể đào thải chúng ra ngoài, chúng sẽ là mối nguy lớn. Nhiều hoá chất và kim loại trong số này được biết đến như là nguyên nhân của những căn bệnh nghiêm trọng như ung thư, suy giảm nhận thức, hay các cơ quan nội tạng bị huỷ hoại …vv và vv…
Rác thải điện tử ảnh hưởng đến sức khoẻ con người qua các con đường ô nhiễm đất, nước, không khí, lao động có tiếp xúc trực tiếp với rác thải và bên cạnh đó còn tiềm tàng nguy cơ rò rỉ thông tin từ các chất thải.
Cuộc sống mưu sinh trên bãi rác thải điện tử khổng lồ ở Seelampur, Ấn Độ
Ô nhiễm không khí
Nhiều nhà máy xử lý rác thải điện tử thô sơ không được vận hành một cách an toàn. Ví dụ, một số nhà buôn bán rác thải điện tử đốt cháy các dây cáp máy tính hở để thu về kim loại đồng ở bên trong – một loại hàng hoá có giá trị. Việc đốt cháy ngoài trời sẽ giải phóng hydrocarbon vào không khí, trong khi quy trình hoá học để bóc tách lấy vàng từ con chip máy tính bọc vàng sẽ dẫn đến việc tạo ra các chất thải dioxin và kim loại nặng. Một nghiên cứu gần đây về tác động môi trường của bãi rác điện tử lớn nhất thế giới Guiyu tại Trung Quốc cho hay, chất dioxin trong không khí đã tăng đột biến gấp 100 lần so với bình thường trước đây.
Ô nhiễm nước
Ống tia âm cực, thường được tìm thấy trong các TV, camera video và màn hình máy tính cũ trong tình trạng gãy vỡ, và vỏ bọc đã bị phá huỷ. “Nội thất” bên trong lớp vỏ bọc, như chì và baric có thể rò rỉ vào đất và nước ngầm mà người dân đang sinh sống và sử dụng. Điều này không chỉ nguy hiểm cho người uống và tắm bằng nguồn nước này mà còn cho cả nhiều loại động thực vật sinh sống dựa vào nguồn nước đó.
Theo báo cáo của Ngân hàng thế giới WB, con người sẽ thải ra môi trường hơn 11 triệu tấn chất thải rắn mỗi ngày vào năm 2100
Ô nhiễm đất
Nghiên cứu chỉ ra rằng, 45 triệu người vùng đồng bằng Châu Giang, Trung Quốc chịu ảnh hưởng từ dòng gió mang các hạt độc hại reo rắc xuống đất trồng của vùng đồng bằng rộng lớn này, từ đó qua các sản phẩm nông nghiệp theo vào cơ thể người.
An ninh thông tin
Ngoài các nguy cơ đối với môi trường, rác thải điện tử cũng tạo ra mối đe doạ về an ninh thông tin đối với cá nhân và tổ chức. Nếu một ổ cứng không được xoá đi đúng cách trước khi bị bỏ đi, nó có thể bị xâm nhập và lấy đi các thông tin nhạy cảm. Số thẻ tín dụng, dữ liệu tài chính và thông tin tài khoản có thể bị lấy đi theo cách này. Có hàng loạt tội phạm có tổ chức ở Ghana chuyên khai thác thông tin mật từ các ổ đĩa máy tính bị vứt bỏ.
Lạm dụng người lao động nghèo
Theo một báo cáo chính thức, có khoảng 29,8 triệu người trên thế giới hiện vẫn sống như nô lệ. Rất nhiều người tự đưa mình vào các công việc vất vả và nguy hiểm với mức lương vô nghĩa, bởi đó là công việc duy nhất dành cho họ. Và bởi 90% số rác thải điện tử là bị buôn bán trái phép, nên ngày càng có nhiều kẻ trên thế giới khai thác người lao động nghèo qua các công việc xử lý và bóc tách rác thải điện tử. Những người lao động này không có quyền con người, bị phơi nhiễm chất độc hại hàng ngày. Một số trong đó bị ép buộc làm việc nhiều giờ, càng khiến họ bị đe doạ trước các nguy cơ sức khoẻ nhiều hơn.
Cẩm Thịnh tổng hợp
