Bánh chưng là món ăn cổ truyền không thể thiếu mỗi dịp Tết đến xuân về, mặc dù hiện nay nhiều gia đình không kỳ công chuẩn bị gói bánh mà đặt bánh ngoài hàng thế nhưng ở những vùng quê vẫn lưu giữ được nét truyền thống là gói bánh chưng để cho con trẻ được cảm nhận không khí Tết đến.
Những nếp nhà sàn đơn sơ của bà con vùng cao. |
Giống như nhiều gia đình ở các tỉnh thành khác trên cả nước, với bà con vùng cao ở Huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái Tết đến là khoảnh khắc mọi người cùng quây quần bên nhau, giúp nhau gói bánh chưng và làm mâm cơm cúng ông bà tổ tiên.
Tết năm gia đình chị NôngThị Xứng (Thôn 12, xã Minh Xuân, Huyện Lục Yên, tỉnh Yên Bái) đã chuẩn bị cho gia đình những chiếc bánh chưng đầy đặn.
Chị Xứng gói những chiếc bánh chưng "Lưng gù". |
Nói đến bánh chưng ở vùng đất này có một điều đặc biệt chính là không gói bánh chưng vuông như người dưới xuôi mà người dân tộc Tày nơi đây thường chỉ gói bánh chưng Tày hay còn gọi là bánh mỏ vịt, bánh lưng gù và bánh Tét. Nguyên liệu để gói bánh chưng Lưng gù cũng gồm đỗ, gạo nếp, thịt lợn ba chỉ, lá dong…
Mỗi lần gói là cho hai lá xếp ngược nhau và cho gạo, cho đỗ vào, cho một lớp thịt và sau đó 1 lớp gạo rồi gấp lại là thành hình lưng gù, sau đó dùng ba chiếc lạt buộc lại cho chắc để gạo ở bên trong không bị rơi ra.
Xếp gạo, đỗ, thịt để gói bánh. |
|
|
|
Chị Xứng cho biết: “Từ khi sinh ra tôi đã thấy bố mẹ gói bánh chưng này rồi, không gói bánh vuông bao giờ, có lẽ là không có khuôn nên mọi người gói như vậy cho nhanh. Bánh chưng lưng gù cũng không mất nhiều thời gian đun bánh, chỉ cần đun khoảng 4 giờ đồng hồ là được ăn”.
Nói về nguồn gốc của loại bánh chưng lạ mắt này, bà Hoàng Thị Chì (74 tuổi) cho hay: “Tôi không biết bánh chưng Tày có nguồn gốc từ đâu nhưng từ xa xưa khi tôi còn nhỏ bố mẹ cũng thường gói loại bánh này, lớn lên đi lấy chồng tôi lại gói thứ bánh đó, từ đời này qua đời khác. Ở đây hầu như gia đình nào cũng gói bánh chưng Tày”.
Bánh chưng Lưng gù có mùi vị không khác gì bánh chưng vuông dưới xuôi nhưng nhiều gia đình nơi đây có lẽ đã quen với truyền thống, tập tục nên vẫn luôn lưu giữ được nét đặc trưng này.
Xem cận cảnh bánh chưng Lưng gù:
Sau khi gói xong thì bánh chưng Lưng gù để ngâm xuống nước lạnh khoảng 1-2 tiếng. |
Cậu bé này thích thú cầm chiếc bánh chưng trên tay. |
|
|
|
||
Hai mẹ con thức đêm đun bánh. |
Sau vài tiếng thì bánh chưng đã chín. |
Vớt ra rổ. |
|
Rửa qua một lần nước để ráo nước, cách này giữ được bánh khỏi nhanh thiu. |
Sau đó treo bánh chưng lại và để trên nhà sàn. |
|
Thanh Lam