1
Bệnh dạ dày, viêm loét đường ruột là một trong những căn bệnh khó chữa, người bệnh thường mắc đi mắc lại. Nhưng với bài thuốc chữa dạ dày gia truyền của lương y Triệu Thị Thành (SN 1957, trú tại bản Hạ Sơn, xã Tú Sơn, huyện Kim Bôi, tỉnh Hòa Bình) thì chỉ cần vài thang thuốc người bệnh sẽ khỏi dứt điểm không tốn kém. Bà thuốc làm từ các loại thảo dược trên rừng là người bệnh có thể khỏi hẳn.
"Lương ý" giúp hàng ngàn người khỏi bệnh
Tuy nằm sâu ở tận vùng hẻo lánh của huyện Kim Bôi nhưng cứ nhắc đến bà lang Triệu Thị Thành (trú tại bản Hạ Sơn, xã Tú Sơn, huyện Kim Bôi, tỉnh Hòa Bình), người dân tộc Dao thì ai cũng biết. Vì bà Thành rất nổi tiếng với bài thuốc chữa trị về bệnh dạ dày nhiều năm liền. Bà Thành là hội viên hội đông y của huyện Kim Bôi, tổ trưởng hội đông y xã Tú Sơn. Và bà cũng được cấp giấy chứng nhận của hội đông y tỉnh Hòa Bình về nghề thuốc nam.
Chúng tôi đã có dịp diện kiến bà lang Thành trong một buổi chiều. Tuy đã muộn nhưng trong nhà vẫn đang có một bệnh nhân từ nơi xa tới cắt thuốc chữa trị về bệnh dạ dày. Phải chờ bà cắt thuốc xong cho bệnh nhân thì bà mới có thời gian ngồi nói chuyện: “Nghề thuốc này là vậy, đôi khi cũng vất vả vì nếu có người bệnh đến nhờ chữa trị bốc thuốc thì cứ phải làm cho xong”, bà Thành tâm sự.
Người bệnh của bà Thành có từ khắp nơi đến chữa trị. Xa xôi như ở tận Thái Bình, Thái Nguyên hay Bắc Giang cũng tìm đến đây nhờ bà chữa trị.
Chị Bàn Thị Nhung (35 tuổi ở thôn Đồng Chùa, xã Thống Nhất, thành phố Hòa Bình), là một bệnh nhân mấy năm trước được bà chữa trị. Chị bị đau dạ dày nhiều năm nay, việc ăn uống rất khổ sở.
Chị cũng điều trị bằng thuốc tây trong thời gian dài nhưng chỉ đỡ mà không khỏi được. Sau khi đến đây được bà Thành cắt thuốc, uống vài thang thì chị đã thấy đỡ và sau đó uống thêm thời gian nữa thì chị đã khỏi. Giờ thì chị Nội có thể ăn uống bình thường mà không bị đau nữa. Hôm nay chị lại đến cắt thuốc cho người thân vì trong nhà cũng có người bị bệnh dạ dày.
Lương y Thành trao đổi về bài thuốc.
Cũng tại xã Thống Nhất, có chị Lý Thị Nga bị mắc bệnh dạ dày rất nặng. Dạ dày của chị bị loét nên gây đau đớn và ăn uống phải kiêng khem, người chị gầy rộc đi chỉ còn da bọc xương.
Nghe tiếng bà Thành chị đã tìm đến đây chữa trị và được bà Thành cắt thuốc cho. Sau một thời gian uống thuốc thì bệnh dạ dày của chị đã dần khỏi. Gần nửa năm sau khi dùng thuốc thì chị đi kiểm tra và được thông báo là bệnh đau dạ dày, cũng như loét dạ dày đã khỏi hoàn toàn. Chị mừng quá liền thông báo cho bà Thành và vẫn thỉnh thoảng liên hệ để cảm ơn bà. Bây giờ chị đã béo tốt lên chứ không còn gầy nhom như hồi mắc bệnh.
Còn một bệnh nhân khác ở Yên Nghĩa, Hà Đông, Hà Nội tên Nguyễn Văn Hùng. Anh này bị bệnh dày rất nặng và cả viêm đường ruột nữa. Người anh Phương gầy rộc xanh xao vì cùng lúc bị hai căn bệnh nên việc ăn uống cực kỳ khổ sở. Anh Phương đã bị hàng chục năm mà việc chữa trị chỉ có kết quả một thời gian rồi đâu lại vào đấy. Nghe mọi người mách nước anh đã tìm đến bà Thành. Bà Thành phải cắt thuốc để điều trị cả hai căn bệnh này cùng một lúc. Sau hơn 3 tháng điều trị thì anh Phương đã gần khỏi hoàn toàn. Tết vừa rồi anh còn đánh cả xe ô tô mang vợ con lên đây đến nhà cảm ơn bà Thành vì thoát khỏi căn bệnh đeo bám hàng chục năm.
Còn rất nhiều người được bà chữa trị thành công nhưng bà không nhớ được tên tuổi địa chỉ. Có những người bà ghi vào sổ vì bệnh nặng để theo dõi thì cũng đã dày hàng chục quyển sổ. Theo bà Thành thì bài thuốc này có tác dụng rất tốt trong cả việc chữa trị bệnh viêm đường ruột. Việc chữa trị cần tùy theo độ nặng nhẹ của người bệnh mà cắt thuốc. Nếu những người bị bệnh dạ dày nặng, loét dạ dày,viêm đường ruột thì cần tăng những vị thuốc có tính chống viêm thì điều trị sẽ nhanh khỏi hơn.
Thảo dược quý hiếm chỉ truyền cho con dâu
Nói về nghề thuốc, bà Thành cho biết: “Đây là nghề thuốc gia truyền đã nhiều đời của nhà chồng tôi, đến đời tôi là đời thứ 5 rồi”. Có một điều kỳ lạ là nghề thuốc này trong gia đình nhà bà Thành chỉ có phụ nữ nắm giữ, và chỉ truyền cho con dâu mà thôi.
Theo bà Thành thì: “Nghề thuốc chỉ truyền cho con dâu vì từ nhiều đời trước trong nhà có một quan niệm là: Truyền cho con dâu sẽ giữ được nghề vì con dâu khi lấy về là con cháu trong nhà rồi. Còn con gái nhất định không được truyền cho vì sẽ mang bài thuốc về nhà chồng mất”.
Và bài thuốc cũng chỉ phụ nữ làm vì: “Đàn bà ở đây quán xuyến mọi việc trong gia đình nên chỉ có đàn bà nắm giữ những bài thuốc thì quản lý mới dễ, nếu đàn ông mà nắm giữ nếu có vợ bé thì sẽ truyền lung tung… sẽ mất bài thuốc”, lời bà Thành. Vì thế trong nhiều đời trong gia đình bà Thành chỉ có phụ nữ là người làm thuốc để chữa trị cho người bệnh. Mẹ chồng của bà trước cũng là một thầy lang giỏi nổi tiếng được nhiều người biết đến.
Nói về bài thuốc chữa trị bệnh dạ dày, bà Thành cho biết: “Trong những bài thuốc gia truyền được truyền lại thì bài thuốc chữa trị về bệnh dạ dày và chữa viêm đường ruột được tôi sử dụng nhiều và hiệu quả nhất”.
Theo bà Thành thì thuốc cũng không cầu kỳ lắm,nó được làm từ những cây cỏ trên rừng, và kết hợp với những cây cỏ có sẵn trong vườn. Tất cả đều được lấy về đem phơi khô rồi tùy từng bệnh nhân nặng hay nhẹ mà lựa chọn tăng giảm vị thuốc.
Bài thuốc có khoảng trên dưới 20 vị thuốc, trong đó có những vị chính là những loài thảo dược quý chỉ có bà mới nắm được như cây “vi veng ầm” (tiếng Mường - pv), hoặc cây “chày cụ thông”… là những loại cây thấp, ngắn mọc trên rừng rất nhiều. Những loại này lấy tốt nhất vào mùa xuân thì tác dụng chữa bệnh sẽ tốt hơn. Hiện nay thì bà Thành đã trồng những loại cây này ngay trong vườn để để phòng thuốc trên rừng có khi không lấy được.
Bà Thành bên cây thuốc chữa bệnh về dạ dày
Hoặc có những vị thuốc đơn giản như củ Dòm đỏ, là một loại củ có thân leo nhỏ sống nhiều năm. Rễ củ to dài khoảng 3m, thân non màu tím hồng nhạt. Hoa nhỏ, củ của nó hình trứng, nhiều nơi còn gọi là củ “gà ấp”, mọc rất nhiều ở trên rừng, trong vườn cũng có. Củ và rễ của nó rất tốt, dùng làm thuốc có tác dụng giảm đau và tốt trong việc an thần.
Với bài thuốc chữa dạ dày này, bà Thành từ lúc trẻ đã chữa trị cho hàng ngàn người khỏi bệnh. Bệnh nhân của bà ở khắp nơi, có khi tận các tỉnh xa cũng lặn lội tìm đến bà lấy thuốc.
Theo bà Thành thì việc chữa trị cốt không phải chữa lấy tiền làm giàu, mà chữa là để giữ nghề và giúp đời. Bà nhớ rất nhiều người đã được bà chữa trị khỏi vẫn thường hay liên lạc để cám ơn bà Thành. Có những người ở xa không đến được bà phải gửi thuốc qua đường bưu điện cho bệnh nhân.
Cũng theo bà Thành thì “việc chữa trị bằng thuốc nam có ưu điểm là an toàn, các vị thuốc đều có tác dụng tiêu độc, không có tác dụng phụ”. Hơn nữa bài thuốc không tốn kém vì nó được làm từ cây cỏ có sẵn, mình chỉ mất công đi kiếm nên việc chữa trị cũng chỉ lấy tiền công đi lấy thuốc mà thôi.
“Việc chữa trị trong thuốc nam người thầy thuốc kỵ nhất là đặt mục đích làm tiền lên hàng đầu, như vậy sẽ mất giá trị nghề làm thuốc”, bà Thành nói. Vì những đóng góp trong nghề thuốc nam của xã Tứ Sơn nên bà Thành được mọi người tin tưởng bầu là tổ trưởng của tổ đông y xã.
Ông Bạch Công Dương - Phó chủ tịch xã Tứ Sơn cho biết: Trong xã Tứ Sơn có rất nhiều người làm nghề thuốc nam. Trong đó nghề thuốc của bà Thành được gia đình truyền lại rất nổi tiếng và bà Thành đã chữa trị cho nhiều người khỏi bệnh. Bà Thành được mọi người bầu là tổ trường hội đông y của xã.
Hàn Phong
