1
Sự kiện này có sự tham dự của Phó Thủ tướng Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh, cựu Tổng thống Mỹ Bill Clinton, Đại sứ Mỹ tại Việt Nam Ted Osius. Các cựu Đại sứ Mỹ tại Việt Nam Pete Peterson và Michael W.Michalak cũng có mặt tại buổi lễ.
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tiếp cựu Tổng thống Mỹ Bill Clinton ngày 2/7 tại Hà Nội. Ảnh: TTXVN
Phát biểu tại lễ kỷ niệm, cựu Tổng thống Mỹ Bill Clinton cho rằng: Việc bình thường hóa quan hệ với Việt Nam đã giúp hai nước hàn gắn vết thương chiến tranh, tạo mối quan hệ thiết thực để hướng tới hợp tác tốt đẹp hơn trong tương lai.
"Hai mươi năm trước khi nói đến vấn đề bình thường hóa còn gặp nhiều khó khăn. Bất kỳ người Mỹ nào đều biết ai đó bị thương hoặc bỏ mạng trên chiến trường Việt Nam nhưng khi Việt Nam hiểu Mỹ và Mỹ cũng hiểu Việt Nam thì hai bên đã vượt qua khó khăn đó", ông Clinton nói.
“Có rất nhiều lý do khi quyết định bình thường hóa quan hệ với Việt Nam, bao gồm các lý do cá nhân, chính trị, và địa chính trị. Tuy nhiên phải nói là ký quyết định bình thường hóa quan hệ với Việt Nam là một trong những thành tựu quan trọng nhất của tôi,” ông Bill Clinton phát biểu.
Theo vị cựu Tổng thống, có nhiều cựu binh Mỹ từng tham chiến ở Việt Nam đã đóng góp lớn vào bình thường hóa quan hệ hai nước như John Kerry hay John McCain và chính họ đã tạo ra động lực để giúp ông thực hiện bình thường hóa với Việt Nam.
Ông cũng đề cập đến ông Pete Peterson, người đã được cử làm đại sứ Mỹ đầu tiên tại Việt Nam sau khi tham chiến ở Việt Nam trong 6 năm. Ông Peterson cũng kết hôn với một phụ nữ người Việt và giờ đây ông có điều kiện trở lại Việt Nam nhiều hơn.
Ông Clinton cho biết, 20 năm trước ông cùng các ông John McCain và John Kerry lập quỹ cung cấp 100 suất học bổng cho sinh viên Việt Nam, ông nghĩ đó đã là một con số đáng kể. Nhưng không ngờ rằng đến nay đã có 17.000 sinh viên Việt Nam đang học tập ở Mỹ, lớn hơn cả số sinh viên của Canada mà Mexico tại đây, đứng thứ 8 trong số các nước có sinh viên học tại Mỹ.
Bill Clinton là tổng thống Mỹ đầu tiên thăm Việt Nam từ sau năm 1975. Ông cũng là người đặt nền móng chính thức cho việc bình thường hoá quan hệ song phương Việt - Mỹ. Chủ tịch nước Trần Đức Lương đón Tổng thống Mỹ Bill Clinton thăm Việt Nam lần đầu tiên tháng
11/2000. (Ảnh: Reuters)
Tuy thu nhập bình quân đầu người của Việt Nam còn khiêm tốn nhưng Việt Nam đã chi tới 20% tổng ngân sách cho giáo dục, nhiều hơn c��� chính phủ Mỹ. Việt Nam đứng thứ 12 thế giới về toán học, đây là một thành đáng tự hào, ông Clinton nói.
Thương mại hai nước cách đây 20 năm chỉ ở mức 500 triệu USD, nay đã đạt tới 35 tỷ USD, đưa Việt Nam trở thành đối tác thương mại lớn của Mỹ.
Theo cựu Tổng thống Bill Clinton, Tổng thống Obama mong muốn thúc đẩy hơn nữa quan hệ với Việt Nam thông qua hiệp định TPP, hy vọng rằng điều này sẽ nhận được sự ủng hộ của cả 2 đảng trong quốc hội Mỹ cũng như đối với việc bình thường hóa 20 năm trước. Quan hệ hai nước sẽ tiến xa hơn nữa nếu các rào cản về lao động và nhân quyền sớm được vượt qua.
"Tôi tin rằng bất kỳ quốc gia trong khu vực nào cần được đối xử bình đẳng, công bằng và mọi tranh chấp cần được giải quyết bằng biện pháp hòa bình. Tôi cảm ơn Việt Nam đã kêu gọi Mỹ ủng hộ cách tiếp cận này", ông nhấn mạnh.
Ông cho rằng, chuyến thăm Mỹ sắp tới của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng sẽ góp phần thúc đẩy quan hệ hai nước tiến xa hơn nữa. Cựu Tổng thống Bill Clinton cũng cho hay, sắp tới chương trình giảng dạy Full Bright sẽ được phát triển thành trường Đại học Full Bright và sẽ là trường đại học tư nhân phi lợi nhuận đầu tiên tại Việt Nam.
Cựu tổng thống Bill Clinton trò chuyện với Phó thủ tướng Phạm Bình Minh.
Full Bright đã cung cấp học bổng cho nhiều sinh viên trên thế giới và Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh là một trong những sinh viên đầu tiên được nhận học bổng này.
"Tôi cũng cảm ơn Việt Nam đã hợp tác cùng chúng tôi để loại bỏ những chất độc còn sót lại ở Việt Nam, tìm hài cốt lĩnh Mỹ sau chiến tranh", ông nói.
Khép lại bài phát biểu gần 30 phút, ông đưa ra một thông điệp sâu sắc, bằng trích dẫn lời người thầy của ông từ 50 năm trước "Những gì chúng ta cố gắng làm ngày hôm nay là để cho thế giới này hạnh phúc; thay vì trả đũa hãy đến với nhau và không phải bằng nắm đấm mà bằng vòng tay rộng mở".
Tổng thống Mỹ đầu tiên thăm nước Việt Nam
Tổng thống Mỹ đã quyết định bãi bỏ lệnh cấm vận đối với Việt Nam ngày 3.2.1994 và sau đó tuyên bố thiết lập quan hệ ngoại giao với Việt Nam ngày 12.7.1995. Ông Clinton đồng thời cũng là Tổng thống Mỹ đầu tiên thăm nước Việt Nam độc lập và thống nhất, mở ra một trang sử mới cho tình hữu nghị và hợp tác giữa hai nước. Bước đột phá này cũng là tiền đề cho việc quan hệ đối tác toàn diện được Tổng thống Obama và Chủ tịch nước Trương Tấn Sang ký kết vào năm 2013, đưa đến một tầm nhìn chung thể hiện cho mối quan hệ song phương trên nhiều lĩnh vực, dẫn dắt hai quốc gia hướng tới tương lai.
Nhắc lại quá trình bình thường hóa 20 năm trước, Tổng thống Clinton khẳng định việc bình thường hóa quan hệ Việt - Mỹ vừa mang ý nghĩa chính trị, địa chính trị nhưng đồng thời cũng giúp hàn gắn vết thương chiến tranh, tạo dựng mối quan hệ thiết thực.
Cựu Tổng thống Clinton bày tỏ sự khâm phục trước những bước phát triển mạnh mẽ của Việt Nam trong các lĩnh vực trong đó có giáo dục, thương mại. Theo cựu Tổng thống Clinton, Tổng thống Obama đang muốn thúc đẩy quan hệ với Việt Nam thông qua Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP).
Thanh Ngọc
