1
(ĐSPL) - “Đây là cái Tết đầu tiên tôi được minh oan sau hơn 40 năm mang bản án tử hình vì tội giết người, cướp tài sản, nên tôi háo hức lắm. 46 năm qua là 46 cái Tết tôi sống trong sự ghẻ lạnh, kỳ thị của bà con, lối xóm. Con cháu cũng vì tôi mà ít đi giao lưu, thăm thú bạn bè hơn. Tết là sum vầy, là được vui vẻ cùng mọi người nhưng những năm qua, những điều tưởng như bình dị ấy lại là điều không tưởng đối với tôi…”- Đó là những chia sẻ của cụ Trần Văn Thêm – người phải “gánh” bản án oan suốt hơn 40 năm.
Những miền ký ức đã qua
Chúng tôi đến thăm gia đình cụ Trần Văn Thêm (SN 1935) ở xã Yên Phụ, huyện Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh vào những ngày cuối đông. Trời rét, những cành phượng vĩ, cành bàng khẳng khiu đứng lặng lẽ bên đường, chỉ chực chờ những giọt mưa xuân là đâm chồi, nảy lộc báo hiệu một mùa xuân đang tới. Trên con đường đất dẫn vào nhà cụ, những đứa trẻ vô tư nô đùa, khuôn mặt hiện rõ sự háo hức. Không khí đón Tết đang ngập tràn từng căn nhà, từng ngõ xóm.
Trong ngôi nhà 3 gian đã cũ, bạc màu của thời gian, cụ Thêm đang cẩn thận lau bàn thờ tổ tiên. Dù tuổi đã cao nhưng cụ vẫn vui vẻ cùng con cháu dọn dẹp nhà cửa để đón Tết. Cụ chia sẻ: “Đây là cái Tết đầu tiên tôi được minh oan sau hơn 40 năm mang bản án tử hình vì tội giết người, cướp tài sản, nên tôi háo hức đón Tết như một đứa trẻ. 46 năm qua là 46 cái Tết tôi sống trong sự ghẻ lạnh, kỳ thị của bà con, lối xóm. Con cháu cũng vì tôi mà ít đi giao lưu, thăm thú bạn bè hơn. Tết là sum vầy, là được vui vẻ cùng mọi người nhưng tôi, những điều tưởng như bình dị nhất ấy đã không có từ rất lâu rồi...”.
Cụ Trần Văn Thêm đang vui vầy cùng con cháu
Thời gian thấm thoắt thoi đưa, đã 46 năm trôi qua kể từ cái ngày định mệnh ấy. Cụ Trần Văn Thêm bồi hồi nhớ lại đêm cùng em họ là Nguyễn Khắc Văn (trú tại xã Yên Phụ, huyện Yên Phong, tỉnh Bắc Ninh) bị kẻ cướp tấn công khi đang ngủ tại lều cắt tóc thuộc xã Đồng Tĩnh, huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phú (nay là Vĩnh Phúc). Do vết thương quá nặng, ông Văn tử vong trên đường đi cấp cứu còn cụ Thêm bị tòa sơ thẩm kết án tử hình về tội danh giết người, cướp tài sản. Năm 1974, TANDTC tuyên y án sơ thẩm đối với cụ Thêm. Quyết định thi hành án chưa kịp thực hiện thì vào cuối năm 1974, Công an tỉnh Vĩnh Phú bắt được 1 đối tượng cướp của là Phan Thanh Nhàn (17 tuổi, trú tại thôn Phần Thạch, xã Đồng Tĩnh, huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phú). Tại cơ quan điều tra, Nhàn khai nhận mình chính là hung thủ giết người tại lều cắt tóc ở xã Đồng Tĩnh, huyện Tam Dương. Do vậy, đầu năm 1976, cụ Thêm được TANDTC ra quyết định trả tự do nhưng cũng từ đó, bản án tử hình về tội giết người vẫn treo lơ lửng trên đầu cụ Thêm. Sau gần 50 năm đi kêu oan, mới đây TANDTC đã có kết luận đối với vụ việc của cụ Trần Văn Thêm là oan sai.
Mỗi lần nhắc lại câu chuyện năm xưa, cụ ông mắt nhòe lệ. Những giọt nước mắt lăn trên đôi gò má đã nhăn nheo của người đàn ông từng phải sống trong tột cùng đau đớn. Cụ nghẹn ngào chia sẻ: “Tôi vẫn nhớ nguyên cái cảm giác đón Tết trong trại giam Phủ Đức. Tết đến, chúng tôi được cán bộ phát cho mỗi người một cái bánh chưng và được thêm thời gian gặp người nhà đến thăm. Mỗi lần được gọi ra gặp người thân, điều đầu tiên là tôi gào thét mình bị oan. Tuy nhiên, tất cả đều chìm trong vô vọng, không ai để ý những lời tôi nói. Nhìn vợ gầy rộc đi, đôi mắt thâm quầng, tôi như đứt từng khúc ruột. Đau khổ, tuyệt vọng tôi chỉ biết viết những dòng chữ kêu oan bằng máu lên tường phòng giam. Cứ thế, mỗi lần Tết đến, tôi đều chọn một góc tối để nhớ lại những giây phút được ở bên gia đình, hay nụ cười các con khi được cho quần áo mới rồi bật khóc...”.
Sau khi bắt được hung thủ thật sự, cụ Thêm được trả tự do. Tuy nhiên cũng không có văn bản nào nói, cụ vô tội. Cụ về nhà lặng lẽ trong sự tò mò của bà con lối xóm. Cụ chia sẻ tiếp: “Tôi về nhà trong sự gièm pha của hàng xóm. Lúc này, họ đều cho tôi là kẻ máu lạnh, giết em họ rồi chạy tiền để được tại ngoại. Tôi buồn lắm, đi đâu cũng không dám ngẩng mặt lên. Mỗi cái Tết trôi qua, tôi đều phải nghe những tiếng oán trách từ gia đình ông Văn, tiếng con ông ấy khóc đòi cha trước cổng nhà. Vợ tôi đau buồn quá rồi mất sớm, các con tôi bị bạn bè trêu chọc cũng không dám đi đâu, chỉ quanh quẩn ở nhà cho qua mấy ngày Tết. Tết đến, nhìn các con buồn, tôi càng thêm hổ thẹn với người thân, chỉ vì tôi mà họ phải mang tai tiếng. Mỗi một mùa xuân trôi qua, tôi chỉ biết động viên mình phải cố gắng chờ ngày được minh oan. Đó là quãng thời gian cực hình với tôi, cứ thế tôi mang án tử hình từ cái Tết này sang cái Tết khác...”
Tiếng cười đã tràn ngập ngày xuân
Hành trình 46 năm kêu oan của tử tù họ Trần đã kết thúc có hậu khi vào ngày 11/8, liên ngành Tư pháp T.Ư đã tổ chức lễ trao quyết định đình chỉ bị can và công khai xin lỗi cụ Trần Văn Thêm – người chịu oan án trong suốt hơn 40 năm qua. Với cụ Thêm, được minh oan, được thoát khỏi bản án tử hình như chiếc gông cùm trói chặt tâm can của mình là điều hạnh phúc nhất. “Tết năm nay, tôi sẽ đi thăm mọi người trong làng, nhận những lời chúc tốt đẹp của bà con lối xóm. Những kỳ thị, sự xa lánh đã dần mất đi sau ngày tôi được công khai xin lỗi và nhận quyết định đình chỉ điều tra. Cảm ơn Đảng, Nhà nước đã quan tâm và giúp tôi minh oan với tất cả mọi người”, cụ Thêm chia sẻ.
Anh Trần Văn Được (cháu trai của cụ Thêm) chia sẻ: “Là cháu trai cụ cũng là người đồng hành với cụ trong suốt hành trình kêu oan, tôi vô cùng sung sướng vì cụ đã được minh oan. Từ ngày thoát khỏi án tử, cụ vui và khỏe ra rất nhiều. Cụ ăn được nhiều cháo hơn, đi thăm bà con lối xóm nhiều hơn. Nay, anh em chúng tôi đang cùng cụ dọn dẹp, trang hoàng lại nhà cửa đón Tết. Thấy cụ hứng khởi đón Tết, con cháu lại càng thương cụ bấy nhiêu. Chưa năm nào, cụ được đón năm mới đúng nghĩa, lúc nào cũng thương con cháu vì mình mà chịu thiệt thòi. Mọi người thường đùa là năm nay ăn Tết phải thật to. Chúng tôi nghĩ đơn giản là con cháu cùng quây quần bên cụ trong những ngày Tết là có cái Tết “to” nhất rồi”.
Chia sẻ về những điều trăn trở trước thềm năm mới, cụ Thêm vẫn còn nhiều tâm tư. Điều cụ áy náy nhất vẫn là bên phía gia đình ông Nguyễn Khắc Văn, những lời oán trách, những chuyện hiểu lầm hàng chục năm nay chưa thể tan biến trong một thời gian ngắn. Cụ thấu hiểu những nỗi đau họ đã trải qua và muốn được chia sẻ những nỗi đau đó. Bước sang năm mới, cụ mong hai gia đình gác lại hiềm khích vốn không đáng có của quá khứ để cùng đoàn kết, sum họp như những người một nhà. Đồng thời, cụ Thêm cũng mong các cơ quan Nhà nước sớm giải quyết dứt điểm vụ việc của mình để cụ yên tâm, thanh thản vui vầy cùng con cháu.
Trước khi chia tay, cụ Thêm nhờ chúng tôi chuyển lời cảm ơn đến công ty Luật Hòa Lợi, những người đã hỗ trợ, giúp đỡ cụ và gia đình về mặt pháp lý. Cụ cũng cảm ơn các cơ quan báo chí, báo ĐS&PL đã đồng hành với gia đình cụ trong suốt thời gian qua. Nói đoạn, cụ lại tiếp tục cùng con cháu trang hoàng lại ngôi nhà để đón tết, gạt bỏ chuyện buồn để bắt đầu một cuộc sống mới.
Chúng tôi chào tạm biệt cụ khi năm cũ sắp qua và năm mới đang đến gần. Nhìn cụ cười tươi, cưng nựng những đứa cháu nhỏ vây quanh, chúng tôi không khỏi bồi hồi, xúc động. Hành trình kêu oan hơn 40 năm của cụ đã khép lại cùng những đắng cay, tủi nhục xen lẫn xót xa. Giờ cụ đã có thể vui vẻ cùng gia đình chào đón một mùa xuân mới mà cụ vẫn hay đùa là mùa xuân đến muộn. Chắc chắn, Tết Nguyên đán Đinh Dậu – 2017 sẽ là cái Tết đáng nhớ nhất với cụ. Cụ bảo hạnh phúc đơn giản lắm, hạnh phúc đôi khi chỉ bắt nguồn từ sự trong sạch và lương thiện.
