Trung Quốc mua lợn giá cao: Cẩn thận bong bóng tăng trưởng

(ĐSPL) - Thấy thương lái Trung Quốc thu mua lợn với giá cao, nhiều hộ, trang trại chăn nuôi lợn ở Đông Nam bộ và ĐBSCL tăng đàn ồ ạt. Điều này đang dấy lên những lo ngại về nguy cơ sập bẫy giống như đã từng xảy ra với nhiều nông sản khác trước đây.

Giá thịt lợn tăng vì Trung Quốc thu mua

Tin tức trên báo An ninh Thủ đô, tại vùng chăn nuôi trọng điểm khu vực Đông Nam bộ, vài tháng nay, thị trường thịt lợn sôi động hẳn lên. Theo Hiệp hội Chăn nuôi Nam bộ, chưa bao giờ phong trào xây chuồng trại, mua bán lợn giống và lợn thịt lại sôi động đến thế.

Ngày 2/5, giá lợn hơi đã lên mức 53.000 - 54.000 đồng/kg, cao nhất trong vòng 19 tháng qua, và dự báo còn tiếp tục tăng khi Trung Quốc chưa có dấu hiệu ngừng nhập khẩu lợn thịt từ Việt Nam.

Với mức lợi nhuận 1-1,5 triệu đồng/con lợn (trung bình 100 kg/con), người chăn nuôi đang cấp tập mở rộng chuồng trại, mua lợn giống về nuôi. Việc này khiến giá lợn giống tăng vọt, từ 95.000 đồng/kg lên mức 115.000-120.000 đồng/kg.

Báo Vietnamnet thông tin thêm, số liệu từ Bộ NN-PTNT cho thấy, từ cuối tháng 3/2016 lại đây, giá lợn hơi tại các tỉnh phía Nam tăng mạnh do nhu cầu nhập khẩu lợn hơi từ Trung Quốc tăng. Lợn hơi tại thị trường Trung Quốc hiện có giá 57.000-60.000 đồng/kg, còn giá thịt lợn hơi của Việt Nam chuyển qua biên giới phía Bắc vẫn thấp hơn nên các thương lái Trung Quốc đang tích cực thu mua với khối lượng lớn.

Giá thu mua lợn hơi tại Đông Nam Bộ và ĐBSCL hiện lần lượt là 51.000 đồng/kg và 50.000 đồng/kg, tăng 8.000 đồng/kg và 7.000 đồng/kg so với hồi đầu tháng 3/2016. Đây là mức giá cao nhất từ đầu năm đến nay.

Không chỉ ở các tỉnh Đông Nam bộ, tại các tỉnh từ miền Trung đổ ra miền Bắc, khoảng 1 tháng trở lại đây, giá lợn cũng tăng mạnh do thương lái thu gom. Tại các tỉnh như Hải Dương, Thái Bình, Thanh Hóa, Hà Nam... giá lợn hơi đã tăng từ 10.000-20.000 đồng/kg. Nguyên nhân là do thương lái đẩy mạnh thu mua để đưa sang Trung Quốc. Tại các chợ dân sinh, thịt lợn tuy chưa khan thiếu nhưng giá cũng được đẩy lên cao.

Lợn sau thu gom trong nội địa sẽ vận chuyển tới Lạng Sơn và Quảng Ninh để xuất sang Trung Quốc. Trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn, hàng chủ yếu đi qua các lối mở Co Sa (gần cửa khẩu Chi Ma, huyện Lộc Bình), Bản Chắt (huyện Đình Lập); Co Sâu (gần cửa khẩu Hữu Nghị, huyện Cao Lộc). Còn trên địa bàn TP Móng Cái (Quảng Ninh), hàng đi qua các lối mở thuộc xã Hải Sơn, Hải Hòa, cửa khẩu Hoành Mô (Bình Liêu).

Theo đại diện Cục Chăn nuôi (Bộ NN&PTNT), mỗi ngày có ít nhất 500 tấn lợn hơi được thương lái đưa qua đường tiểu ngạch. Ông  Nguyễn Văn Trọng, Phó cục trưởng Cục Chăn nuôi nhìn nhận, việc thương lái ồ ạt thu gom lợn mỡ để xuất sang Trung Quốc trong vài tháng gần đây đã đẩy giá lợn thịt trong nước tăng khá mạnh. Đây cũng không phải lần đầu tiên xảy ra tình trạng này.

Nguy cơ bong bóng tăng trưởng

Báo Thanh niên đưa tin, với giá xuất chuồng cao, một kg lợn hơi người chăn nuôi hiện lãi khoảng 13.000 đồng. Một con lợn bán cho thương lái TQ trung bình 120 kg, người chăn nuôi lãi chừng 1,5 triệu đồng trong khoảng thời gian 5 - 6 tháng. Đây là mức mà các chuyên gia nông nghiệp gọi là siêu lợi nhuận. Chính vì vậy nhiều hộ, trang trại chăn nuôi lợn ở Đông Nam bộ và ĐBSCL tăng đàn ồ ạt. Điều này đang dấy lên những lo ngại về nguy cơ sập bẫy giống như đã từng xảy ra với nhiều nông sản khác trước đây.

GS-TS Bùi Chí Bửu, nguyên Viện trưởng Viện Khoa học nông nghiệp miền Nam, nhận xét thương mại tiểu ngạch với TQ là rất nguy hiểm và chúng ta đã có rất nhiều bài học xương máu. Ban đầu họ luôn cho mình hưởng lợi trong ngắn hạn rồi sau đó có thể “xù” mình bất cứ lúc nào, nông dân sẽ khốn đốn. Gần như tất cả nông sản VN đều đã từng rơi vào cái bẫy quen thuộc này của họ.

Ông Nguyễn Kim Đoán, Phó chủ tịch Hiệp hội Chăn nuôi Đồng Nai, đặt vấn đề, lợn tiêu thụ nội địa thường là 100 kg. Trong khoảng trọng lượng này độ dày mỡ lưng heo chỉ từ 1 - 1,2 cm là phù hợp với sở thích của người tiêu dùng nội địa. Thương lái TQ hiện nay đẩy mạnh mua lợn mỡ. Khi lợn đạt trọng lượng từ 120 - 140 kg, độ dày mỡ lưng sẽ tăng lên từ 2 - 2,5 cm. Nếu họ ngưng mua đột ngột, loại lợn này rất khó tiêu thụ nội địa.

Ông Văn Đức Mười, Tổng giám đốc Công ty Vissan không khỏi lo lắng, hiện giá lợn hơi cao nên người chăn nuôi chỉ nghĩ đến việc tăng đàn thật nhanh để đáp ứng nhu cầu thị trường. Không ai còn có thời gian nghĩ đến việc tổ chức lại sản xuất, xây dựng chuỗi, nâng cao năng lực, giá trị cạnh tranh… dẫn đến sự phát triển của ngành chăn nuôi lợn hiện nay giống như một cái bong bóng, chỉ là "phồn vinh giả tạo". Nếu TQ đóng biên hay vì lý do gì đó ngưng thu mua thì sự phát triển này cũng tan biến. Trên thực tế, những cay đắng này đã xảy ra quá nhiều với chúng ta và lo ngại này là hoàn toàn có cơ sở.

“Sự nguy hiểm của ngành chăn nuôi hiện nay còn nằm ở chỗ thịt ngoại vừa rẻ vừa an toàn hơn so với thịt nội, người VN sẽ chuyển dần sang tiêu dùng hàng ngoại là tất yếu. Trong tương lai không xa họ sẽ chuyển sang tiêu thụ thịt nhập với giá rẻ và an toàn. Nếu không có gì thay đổi, ngành chăn nuôi sẽ bị mất thị phần ngay trong nước của mình, đó là điều khó tránh khỏi”, PGS-TS Nguyễn Văn Ngãi, Trưởng khoa Kinh tế Trường ĐH Nông Lâm TP.HCM, nói.

Ngọc Anh (Tổng hợp- Nguồn: An ninh Thủ đô, Vietnamnet, Thanh niên)