1
Theo thông tin trên báo Tuổi trẻ, Liên Bộ Công thương - Tài chính vừa ban hành thông tư liên tịch hướng dẫn về cơ chế sử dụng Quỹ Bình ổn giá, cơ chế điều hành giá xăng dầu...
Theo thông tư này, chi phí kinh doanh xăng dầu bình quân định mức được nâng lên 1.050 đồng/lít xăng, 950 đồng/lít với diesel, dầu hỏa; 600 đồng/kg với dầu mazut (quy định trước đây chỉ có hai mức 860 đồng/lít xăng, dầu diesel, 500 đồng/kg với dầu mazut.
Doanh nghiệp sẽ phải trích quỹ bình ổn xăng dầu thường xuyên ở mức 300 đồng/lít (trừ khi có hướng dẫn khác của liên bộ). Lợi nhuận phát sinh từ tiền gửi ngân hàng của quỹ sẽ phải tính gộp vào quỹ. Các ngân hàng nơi doanh nghiệp đầu mối mở tài khoản quỹ bình ổn sẽ phải định kỳ hàng tháng gửi sao kê tài khoản về Bộ Công thương.
Thông tư mới cũng cụ thể hóa quy định Bộ Công thương sẽ chủ trì điều hành giá thay vì Bộ Tài chính như trước đây.
Thông tư mới nêu nếu giá cơ sở (gồm giá thế giới, thuế, phí, lợi nhuận định mức...) tăng đến 3%, nếu liên bộ công bố giá cơ sở, không công bố sử dụng quỹ bình ổn, doanh nghiệp đầu mối sẽ được tự điều chỉnh giá.
Nghị định quy định, nếu giá cơ sở tăng từ 0 - 3% thì doanh nghiệp xăng dầu tự quyết định điều chỉnh tăng giá bán lẻ tương ứng giá cơ sở tại thời điểm điều chỉnh giá.
Trước đó, Nghị định 83/2014/NĐ-CP được Thủ tướng Chính phủ ký ban hành ngày 3/9/2014 và chính thức có hiệu lực vào 1/11/2014 nhằm thay thế cho Nghị định 84/2009/NĐ-CP về kinh doanh xăng dầu có hiệu lực từ năm 2009.
Nghị định 83 có những điểm mới căn bản, nhằm đưa thị trường xăng dầu phát triển tiệm cận với thị trường xăng dầu thế giới; Một trong những tiến bộ căn bản, đó là Nghị định quy định, nếu giá cơ sở tăng từ 0 - 3% thì doanh nghiệp tự quyết định điều chỉnh tăng giá bán lẻ tương ứng giá cơ sở tại thời điểm điều chỉnh giá; Trường hợp, giá cơ sở tăng từ 3 - 7%, việc điều chỉnh giá có sự chỉ đạo của các Bộ Công thương và Bộ Tài chính. Nếu giá cơ sở tăng trên 7% là do Chính phủ quyết định; Quy định mới này nhằm hạn chế được sự tăng mạnh của giá bán lẻ xăng dầu. Bởi theo Nghị định 84 hiện đang áp dụng, thì doanh nghiệp được quyền tự quyết tăng giá nếu giá cơ sở tăng đến 7%.
Nếu vẫn giữ nguyên mức 7% này, tính tại thời điểm giá xăng hơn 23.000 đồng/lít như hiện nay, mỗi lần tăng giá doanh nghiệp được quyền tăng tới khoảng 1.500 đồng/lít, sẽ tạo áp lực rất lớn đến nền kinh tế; Biên độ điều chỉnh giá quy định tại Nghị định 83 đã thay đổi để phù hợp với khả năng kinh tế của người tiêu dùng, khiến các doanh nghiệp xăng dầu tăng giá vô tội vạ như trước đây, bất chấp phản ứng gay gắt từ phía người tiêu dùng.
Điểm mới tiến bộ thứ hai, rất quan trọng với người tiêu dùng, đặc biệt là các doanh nghiệp vận tải là quy định nới rộng thời gian điều chỉnh tăng giá; Cụ thể, Nghị định 83 quy định, thời gian giữa 2 lần điều chỉnh giá xăng dầu liên tiếp tối thiểu là 15 ngày đối với trường hợp tăng giá và tối đa 15 ngày đối với trường hợp giảm giá; Trong khi đó, quy định tại Nghị định 84, cho phép thời gian điều chỉnh giá liên tiếp tối thiểu giữa 2 lần tăng giá chỉ là 10 ngày; Nghị định mới cũng đã tạo môi trường cạnh tranh hơn trong lĩnh vực kinh doanh xăng dầu.
Đơn cử, trước đây chỉ có doanh nghiệp đầu mối được quy định giá bán xăng dầu trong hệ thống của mình, thì nay Nghị định 83 cho phép đối tượng mới là doanh nghiệp phân phối xăng dầu cũng được quy định giá bán xăng dầu trong hệ thống của mình, đồng thời doanh nghiệp phân phối xăng dầu được mua hàng từ nhiều đầu mối.
Người tiêu dùng kỳ vọng giá xăng trong nước sẽ được điều chỉnh sát hơn với biến động giá xăng thế giới khi chu kỳ tính giá giảm từ 30 ngày xuống còn 15 ngày.
Xăng “cõng” bao nhiêu loại phí?
Trong thông tư Liên tịch quy định về phương pháp tính giá cơ sở; cơ chế hình thành, quản lý, sử dụng Quỹ Bình ổn giá và điều hành giá xăng dầu theo quy định tại Nghị định số 83/2014/NĐ-CP ngày 03 tháng 9 năm 2014 của Chính phủ về kinh doanh xăng dầu được Liên bộ Tài chính - Công thương ký ban hành ngày 29/10/2014 đưa ra phương pháp tính giá cơ sở bao gồm: Giá cơ sở các mặt hàng xăng dầu bao gồm các yếu tố và được xác định bằng (=) {Giá CIF cộng (+) Thuế nhập khẩu cộng (+) Thuế tiêu thụ đặc biệt} nhân (x) Tỷ giá ngoại tệ cộng (+) Thuế giá trị gia tăng cộng (+) Chi phí kinh doanh định mức cộng (+) mức trích lập Quỹ Bình ổn giá cộng (+) Lợi nhuận định mức cộng (+) Thuế bảo vệ môi trường cộng (+) Các loại thuế, phí và các khoản trích nộp khác theo quy định của pháp luật hiện hành.
Theo quy định tại Thông tư liên tịch này, chi phí kinh doanh bình quân định mức đối với các loại xăng 1.050 đồng/lít và hiện tại với giá bán lẻ mặt hàng xăng RON 92 là 22.340 đồng/lít thì chi phí này chiếm tới gần 45% giá bán lẻ.
Cũng theo nội dung Thông tư này, giá nhập khẩu xăng dầu cùng với tỷ giá, giá CIF... để cấu thành trong công thức tính giá xăng dầu bán lẻ trong nước được tính theo mức bình quân của 15 ngày sát với ngày tính giá của chu kỳ dự trữ xăng dầu bắt buộc quy định tại khoản 1 Điều 31 Nghị định số 83/2014/NĐ-CP.
Bên cạnh đó, Thông tư cũng hướng dẫn cụ thể mức trích Quỹ Bình ổn giá.
Theo đó, Quỹ Bình ổn giá được trích lập thường xuyên, liên tục bằng một khoản tiền cụ thể, cố định trong giá cơ sở là 300 đồng/lít ở nhiệt độ thực tế đối với các loại xăng, các loại dầu điêzen, dầu hỏa và 300 đồng/kg đối với các loại dầu madút thực tế tiêu thụ theo quy định tại khoản 9 Điều 3 Nghị định số 83/2014/NĐ-CP.
Trong trường hợp các yếu tố cấu thành biến động làm cho giá cơ sở tăng trên bảy phần trăm (> 7%) so với giá cơ sở liền kề trước đó hoặc việc tăng giá xăng, dầu có tác động bất lợi đến phát triển kinh tế, xã hội và đời sống nhân dân; hoặc khi các yếu tố cấu thành biến động làm cho giá cơ sở giảm so với mức giá trước khi được điều chỉnh giảm quy định tại điểm a Khoản này, Liên Bộ Công Thương - Tài chính sẽ điều chỉnh mức trích lập, thời điểm trích lập Quỹ Bình ổn giá cho phù hợp với biến động của thị trường và có thông báo bằng văn bản để các thương nhân đầu mối thực hiện.
Tính từ đầu năm đến nay, giá xăng trong nước đã được điều chỉnh 13 lần với 8 lần điều chỉnh giảm (3.300 đồng/lít) và 5 lần tăng (1.440 đồng/lít). Như vậy, mức giá xăng bán lẻ chỉ giảm 1.840 đồng/lít so với thời điểm cuối năm 2013 (khoảng 10%). Trong khi đó, theo thống kê, từ đầu năm đến nay giá xăng dầu thế giới đã giảm hơn 20%.
Với Nghị định 83 này, người tiêu dùng kỳ vọng giá xăng trong nước sẽ được điều chỉnh sát hơn với biến động giá xăng thế giới khi chu kỳ tính giá giảm từ 30 ngày xuống còn 15 ngày.
An Nhiên
