1
Chỉ cách khu phố cổ Hà Nội hơn 1km nhưng cuộc sống của hơn 100 cư dân "xóm Phao" lại là nơi tạo điều kiện lý tưởng cho muỗi sinh sôi, phát triển, tiềm ẩn nguy cơ bùng phát đại dịch sốt xuất huyết.
"Khu ổ chuột" giữa lòng Hà Nội
Bãi giữa sông Hồng nằm dưới chân cầu Long Biên (Hà Nội) là nơi cư ngụ của 31 hộ dân "xóm Phao". Sở dĩ được gọi là "xóm Phao" vì hầu hết người dân ở đây đều sống trên các “nhà phao" dập dềnh theo từng con nước.
Phóng to
Những ngôi nhà phao tạm bợ, ọp ẹp trên sông.
Cả xóm tụ lại thành vài chục căn chòi rách nát, được ghép bằng các tấm nhựa, tấm gỗ phế liệu, phía trên lợp bằng phên nứa hoặc tôn, dưới là những thanh gỗ, tre đan cố định với nhau trên các xác thuyền cũ, thùng phuy hoặc hộp xốp lênh đênh trên sông.
Cùng chung hoàn cảnh nghèo đói nhưng mỗi người ở đây lại có những phận đời éo le khác nhau. Đồng cảnh ngộ là người trôi dạt từ tỉnh ngoài đến, có người gia đình ly tán, có người mất nhà cửa… Hầu hết những người này đều không có giấy tờ tùy thân. Tới khu đất hoang gần thành phố, họ chọn cách dừng chân để kiếm kế sinh nhai,
Tuy không được chính quyền công nhận và cai quản nhưng xóm cũng có trưởng thôn tự bầu là bác Nguyễn Đăng Được. Người dân ở đây đùa rằng xóm họ là một thế giới khác hẳn, họ đang sống một cuộc sống “4 không”: không điện, không nước sạch, không nhà kiên cố, không hộ khẩu.
Phóng to
Cuộc sống thường ngày của những người dân lao động.
Để đến được "Xóm phao", PV phải len lỏi qua nhiều con ngõ chật hẹp thuộc phường Phúc Tân, quận Hoàn Kiếm, rồi men theo con đường nhỏ và những bụi cây rậm rạp. Vừa trải qua một mùa nước ngập nên môi trường ở đây rất ẩm thấp, là điều kiện thích hợp cho muỗi, vi khuẩn và dịch bệnh phát triển.
Được coi là "đại gia" của xóm nhưng nhà trưởng thôn Nguyễn Đăng Được cũng ọp ẹp không khác gì những nhà khác. Căn nhà tạm bợ, liêu siêu được lợp từ tre nứa và lá cọ trên nền đất nhấp nhô. Trong nhà chỉ có vài vật dụng cơ bản như chiếc giường ọp ẹp cùng chiếc màn cũ thủng lỗ chỗ.
“Sống liều” với sốt xuất huyết
Những ngày gần đây dịch sốt xuất huyết ở Hà Nội đang tăng nhanh và có những diễn biến phức tạp. Cả thành phố trong đó có cả quận Long Biên tích cực ra quân thực hiện chiến dịch tổng vệ sinh môi trường, diệt bọ gậy, phun thuốc diệt muỗi, kết hợp với tuyên truyền phòng, chống sốt xuất huyết.
Phóng to
Người dân "sửa chữa" lại nhà. Tuy vậy, nước tù bao xung quanh vẫn là nơi ổ muỗi.
Tuy nhiên dường như khu dân cư xóm phao vẫn đang “sống liều” với dịch bệnh. “Không phải chúng tôi không sợ bệnh mà tiền để ăn còn không đủ lấy đâu ra tiền mà phun thuốc phòng chống muỗi.” - một người dân sống ở đây hơn chục năm chia sẻ.
Khi được hỏi về các công tác phòng chống dịch của phường thì bác Được ngao ngán lắc đầu cho biết: “Dân ở đây không thuộc sự quản lý của phường nên phường không quan tâm gì đến chúng tôi đâu. Khi biết đang có dịch sốt xuất huyết, tôi và người trong xóm tự bảo nhau giữ vệ sinh là tốt rồi”.
Phóng to
Người dân đi gom rác dọn dẹp vệ sinh sông.
Nước sinh hoạt, ăn uống ở đây hoàn toàn phụ thuộc vào thiên nhiên. Mọi người dùng nước giếng khoan để nấu ăn, còn lại những việc như: giặt giũ, rửa bát… thì sử dụng nước sông cho tiết kiệm. Từ trẻ con đến người lớn mọi người đều xuống sông để tắm rửa, vệ sinh.
Những khuyến cáo của cán bộ y tế về việc người dân nên uống nước sạch, tránh xa ao tù, nơi tiềm ẩn mầm mống của dịch bệnh sốt xuất huyết đều trở thành điều quá "xa xỉ" với dân ngụ cư nơi đây.
Cuộc sống lênh đênh nghèo khổ nên dẫu có bệnh tật, người ta cũng đành phó mặc cho số phận.
Bà Mai, một cư dân xóm Phao cười nói: “ Dịch bệnh thì kệ nó thôi chứ biết đi đâu bây giờ. Sống thiên nhiên như thế này 30 năm rồi thì cũng phải quen chứ. Trời cho sống đến ngày nào thì biết đến ngày đó thôi."
Thiết nghĩ chính quyền địa phương, cụ thể là phường Phúc Tân, không nên bỏ ngỏ việc quản lý xóm ngụ cư như "xóm phao". Trong khi còn chưa có chính sách giải quyết tình trạng hành chính của xóm tự phát này, thì ít nhất công tác phòng chống dịch bệnh cũng phải được làm tốt. Bởi dẫu sao xóm cũng nằm trên địa phận của phường, nếu dịch bệnh nơi đây bùng phát thì việc ngăn chặn nó không lan ra những khu dân cư xung quanh là điều khó có thể thực hiện.
Nhóm sinh viên, Báo mạng điện tử K34
Học viện Báo chí Tuyên truyền
